İç mekan tasarımında bitirme öğelerinin insan psikolojisine ve mekân algısına etkisi

Abstract

İnsanoğlu varoluşundan bu yana uzun bir gelişim süreci yaşamıştır. Tarih öncesi çağlarda ilk insanlar doğal ortamdan sağladıkları yiyeceklerle hayata tutunmuşlar, vahşi doğa ve hayvanlardan kendilerini korumak için ağaç kovukları ve mağaralardan yararlanmışlardır. Barınma, kişinin kendini çevreden koruması ve çeşitli eylemlerini daha rahat devam ettirebilmesi için bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç zaman geçtikçe ve teknoloji geliştikçe farklı türlerde bir çok mekânın oluşmasına sebep olmuştur. Bu sebeple insanlar yaşantılarının büyük bir bölümünü farklı fonksiyonlara sahip mekânlarda geçirdikleri için mekânlar, geçmişten günümüze değişen teknoloji ile birlikte gelişmiş ve sürekli yenilenmiştir. Mekânlar, insanlar için önemli yaşam alanları olduğundan dolayı insanların gereksinimlerine ve isteklerine göre tasarlanmaktadır. Tasarlanan, oluşan her mekân kendine özgü bir kimliğe bürünmektedir. Mekânlarda çeşitli bitirme öğeleri kullanılmaktadır. Sınırlayıcı öğeler, malzeme, bitki, ışık ve rengin kullanımı mekânda farklı kimliklerin oluşmasında etkin olmaktadır. Kullanılan bu öğeler kullanıcının psikolojisini, olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bireyin hayatını ve çalışma alanınındaki performansını arttırırken, bazen de azalmasına sebep olmaktadır. Mekânların kişiliği ile kullanıcının kişiliği, birbiriyle etkileşim halindedir ve mekân algısı kavramını oluşturur. insanlar yaşadıkları mekâna göre şekillenir ya da mekânları kendi tarzlarına göre şekillendirir. Bu doğrultuda kullanılan her ürün insanı fiziksel ve psikolojik olarak etkiler. Bu çalışmada iç mekân tasarımında kullanılan bitirme öğelerinin; mekanları oluşturan sınırlayıcı elemanların, malzemelerin, ışığın ve rengin insan üzerinde yarattığı algının saptanması amaçlanmıştır. Farklı malzeme, renk ve ışık ile oluşan mekânların insan üzerinde etkileri incelenmiştir. Mekânda kullanılan bitirme öğelerinin insan algısı üzeri de etkisinin incelenmesi için algı ve mekân algısının oluşumu ele alınmıştır. Malzemenin türüne ve kullanıldığı duruma göre insanda yarattığı farklı etkiler analiz edilmiştir. Çeşitli fonksiyondaki mekânlarda kullanılması uygun ya da uygun olmayan ürünler incelenmiştir.

Human beings have experienced a long development process since its existence. In the prehistoric ages, the first humans were clinging to life with the food they provided from the natural environment, and they used tree burrows and caves to protect themselves from wild nature and animals. Housing is a need for the person to protect himself from the environment and to continue his various actions more comfortably. This need caused many different types of places to form as the time passed and technology improved. For this reason, since people spend most of their lives in spaces with different functions, the spaces have been developed and renewed continuously with technology that has changed from past to present. As spaces are important living spaces for people, they are designed according to the needs and desires of people. Each designed, formed space takes on a unique identity. Various finishing elements are used in the spaces. The use of restrictive elements, materials, plants, light and color is effective in creating different identities in the space. These items can affect the psychology of the user positively or negatively. While it increases the life and performance of the individual, it sometimes causes its decrease. The personality of spaces and the personality of the user interact with each other and form the concept of space perception. People shape according to the place they live in or shape the places according to their own style. Every product used in this direction affects people physically and psychologically. In this study, the finishing elements used in interior design; It is aimed to determine the perception created by the limiting elements, materials, light and color that make up the spaces. The effects of the spaces formed with different materials, colors and light on human have been examined. In order to examine the effect of finishing elements used in space on human perception, the formation of perception and space perception is discussed. Different effects on human have been analyzed according to the type of material and when it is used. Products that are suitable or not suitable for use in various function spaces are examined.