Pediatrik astımda algılanan stres düzeyi ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın aracı rolünün incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı pediatrik astımda algılanan stres düzeyi ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın olası aracı etkisini analiz etmektir. Toplamda 100 katılımcının bulunduğu bu çalışmanın örneklemini 9-12 yaşları arasındaki astımlı çocuklar oluşturmaktadır. Katılımcıların algılanan stres, bilinçli farkındalık ve yaşam kalitesi düzeylerini değerlendirmek için Çocuklarda Algılanan Stres Ölçeği, Çocuk ve Ergen Bilinçli Farkındalık Ölçeği ve Pediatrik Astımda Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Astım kontrolü hakkında bilgi edinmek için 4-11 yaşlarındaki çocuklar için Çocukluk Çağı Astım Kontrol Testi ile ≥12 yaş çocuklar için Astım Kontrol Testi kullanılırken hekimler tarafından da aynı zamanda GINA kriterleri ile çocukların astım kontrol düzeyleri belirlenmiştir. Araştırmanın ana hipotezlerinin analiz edilmesi sürecinde doğrusal hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Temel hipotezlerin incelenmesi neticesinde algılanan stres ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkide (p=-,474), algılanan stres ile yaşam kalitesi alt boyutu olan belirtiler arasındaki ilişkide (p=-,399) ve algılanan stres ile yaşam kalitesi alt boyutu olan duygusal işlev arasındaki ilişkide (p=-,514) bilinçli farkındalığın kısmi aracı rolünün olduğu belirlenmiştir. Yaşam kalitesinin alt boyutlarından biri olan faaliyet kısıtlanması ile bilinçli farkındalık arasında anlamlı bir korelatif ilişkinin çıkmaması (p=,136) nedeniyle algılanan stres ile faaliyet kısıtlanması arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın aracı rolü incelenememiştir.

The purpose of this study is to analyze the possible mediator effect of mindfulness on the relationship between perceived stress level and quality of life in pediatric asthma. The total sample of this study is 100 asthmatic children aged between 9-12 years. In order to assess the participants’ levels of perceived stress, mindfulness and quality of life; the Perceived Stress Scale in Children (8-11 years), Child and Adolescent Mindfulness Measure and Pediatric Asthma Quality of Life Questionnare are used. In order to examine asthma control levels, Childhood Asthma Control Test for children aged between 4-11 years and Asthma Control Test for children aged ≥12 years are used, and physicians also determine the asthma control levels of children by using international criteria developed by Global Initiative for Asthma (GINA). Linear hierarchical regression analysis was used in the analysis of the main hypotheses of the research. As a result of the analysis of the core hypotheses, it has been identified that mindfulness has a partial mediator role, in the relationship between perceived stress and quality of life (p=-,474), in the relationship between perceived stress and symptoms which is the subscale of quality of life (p=-,399) and in the relationship between perceived stress and emotional function (p=-,514) which is the quality of life’s subscale. The mediating role of mindfulness in the relationship between perceived stress and activity limitations could not been inspected due to the lack of a significant correlation between activity limitations which is subscale of quality of life and mindfulness (p=,136).