19.yy 'dan günümüze İstanbul itfaiyecilerin tarihi ve giysilerinin günümüze kadarki değişimi

Abstract

Giysiler, fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçları karşılamasının yanı sıra ekonomik durum, toplumsal konum, meslek ve benzeri çok fazla unsuru yansıtan bir araç olarak da anlam kazanmaktadır. Meslek grubunu en iyi yansıtan giysiler ise şüphesiz üniformalardır. Üniformalar, aynı işi yapan kişilerin kılık ve kıyafetlerinde birlik ve beraberliği sağlamak, bir kıyafet standardı getirmek, yeri geldiğinde mesleğin içeriğine bağlı olarak kişinin bedensel bütünlüğüne ve becerilerine destek olmak için kullanılmaktadır. Çalışmada tarihsel kronolojiye paralel şekilde öncelikle itfaiye ile ilgili kavramlar incelenmiş; sonrasında Osmanlıdaki ilk itfaiye müdahale grubu olarak nitelendirilebilecek Tulumbacılar döneminde giyilen kıyafet ve müdahale yöntemleri, Cumhuriyet öncesi Szechenyi Paşa ile Askeri İtfaiye Dönemi giysi ve ekipmanları, günümüz İstanbul itfaiyesi giysilerinin üniformalaşma süreci ele alınmıştır. Günümüzde itfaiye üniformaları özellikle de teknolojinin yardımıyla müdahale edeni alev, yüksek sıcaklık gibi tehlikelerden korumakta ve rahat hareket etmesine destek olmaktadır. İstanbul’un ilk organize yangın müdahale teşkilatı olan tulumbacıların giysileri kurumsal bir üniforma görüntüsünden uzak, müdahale edeni yangın tehlikesinden korumayan bir nitelik sergilemektedir. Süreç içerisinde Szechenyi Paşa öncülüğünde bu teşkilat disiplin altında kurumsallaşmış ve daha koruyucu üniformalar kullanmaya başlamıştır. Bu teşkilat geleneği ve üniformalarında küçük değişiklikler olsa da 1990’lı yıllara kadar devam ettiğini söylemek mümkündür.1990’lı yıllardan itibaren teknolojinin gelişmesiyle koruyucu ve yanmaz kumaşlardan modern üniformalar üretilmiş ve kullanılmıştır. Bu üniformalar önceki dönemlere göre kullanışlı ve koruyucu olmakla beraber hala yanmazlık, vücudun nefes alması ve rahat hareket etmesi, rahat ve daha kısa sürede giyilebilmesi, beden ve üniforma arasındaki nem dengesinin ayarlanması vb. unsurları açısından araştırmalara devam edilmesi gerektiğini söylemek mümkündür.

In addition to meeting physiological and psychological needs, clothing also gains meaning as a tool that reflects many aspects of the economic situation, social position, profession and so on. The clothes that reflect the professional group the best are undoubtedly uniforms. Uniforms are used to provide unity and solidarity in the costumes and clothes of people who do the same job, to set a standard of clothing, to support the physical integrity and skills of the person depending on the content of the profession when necessary. In parallel with the historical chronology, first of all, the concepts related to fire brigade were examined. Afterwards, the clothing and intervention methods worn during the Tulumbacılar period, which could be described as the first firefighting intervention group in the Ottoman Empire, the pre-Republican Szechenyi Pasha and the military firefighting period clothing and equipment, and the uniformization process of today’s Istanbul firefighting clothing. Nowadays, firefighting uniforms protect the intervener, especially with the help of technology, from dangers such as flame, high temperature and support it to move comfortably. The clothes of the jumpsuits, the first organized fire response organization in Istanbul, are far from an institutional uniform appearance and do not protect the respondent from the fire hazard. In the process, under the leadership of Szechenyi Pasha, this organization was institutionalized under discipline and started to use more protective uniforms. Although there are minor changes in this organizational tradition and uniforms, it is possible to say that it continued until the 1990s. Since the 1990s, with the development of technology, modern uniforms made of protective and fireproof fabrics were produced and used. Although these uniforms are useful and protective compared to previous periods, they are still non-combustible, breathing and comfortable movement of the body, wearing comfortable and shorter time, adjusting the moisture balance between the body and uniform, etc. It is possible to say that research should be continued in terms of its elements.