Algılanan anne tutumları, duygu düzenleme stratejileri ve erken dönem uyumsuz şemaların yeme tutumu üzerindeki yordayıcı rolü

Abstract

Bu araştırmada; algılanan anne tutumları, duygu düzenleme güçlükleri ve erken dönem uyumsuz şemaların; yeme tutumu üzerinde yordayıcı bir rolünün olup olmadığını incelenmek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 19-40 yaş aralığındaki 327 kadın oluşturmaktadır. Araştırmada Sosyo-demografik Bilgi Formu’nun yanı sıra anneden algılanan ebeveynlik tutumlarını değerlendirmek için Young Ebeveynlik Ölçeği-Anne Formu (YEBÖ-A),duygu düzenleme sürecinde yaşanan güçlükleri değerlendirmek için Duygu Düzenleme Güçlükleri Ölçeği (DDGÖ-16), erken dönem uyumsuz şemaları tespit etmek için Young Şema Ölçeği-Kısa Form 3 (YŞÖ- KF3) ve yeme tutumundaki bozulmaları değerlendirmek için Yeme Tutum Testi (YTT-26) kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular; algılanan anne tutumları, duygu düzenleme güçlükleri ve erken dönem uyumsuz şemaların; yeme tutumu üzerinde yordayıcı bir rolünün olduğunu göstermiştir. Araştırma kapsamında kullanılan tüm ölçeklerin alt boyutları ile yeme tutumundaki bozulma arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Anneden algılanan küçümseyici/kusur bulucu ve sömürücü/istismar edici tutum ve davranışlar; ve yüksek standartlar şema alanı yeme tutumundaki bozulmalar üzerinde yordayıcı bir etkiye sahiptir. Ayrıca bedensel görünüşten memnuniyet, diyetisyen başvurusu, psikiyatrik tanının olup olmaması, kilo algısı ve beden kitle indeksi gibi sosyodemografik veriler de yeme tutumları ile ilişkili bulunmuştur.

The aim of this study was to examine the predictive roles of perceived maternal parenting styles, difficulties of emotion regulation and early maladaptive schemas on eating attitudes. The data was collected from 327 females whose ages were between 19 and 40. Participants filled out a Sociodemographic Form, Young Parenting Inventory-Mother Form (YPI) to assess their perceived maternal parenting styles, Difficulty of Emotion Regulation Scale (DERS) to assess their emotional regulation difficulties, Young Schema Questionnaire- Short Form 3 (YSQ-SF3) to determine early maladaptive schemas and Eating Attitude Test (EAT-26) to assess their disordered eating attitudes. The results showed that perceived maternal parenting styles, difficulties of emotion regulation and early maladaptive schemas predicted the eating attitudes. Maternal belittling/criticizing and exploitative/abusive attitudes and behaviours; and schema domain which was unrelenting standards had predictive roles on the eating attitudes. Socio-demographic data such as body dissatisfaction, application to dietician, existence of psychiatric diagnosis, weight perception and body mass index were also found to be associated with eating attitudes.