Alımlama estetiği açısından keşif, haz ve sağaltım ilişkisi

Abstract

İnsanı ve dünyayı bir bütün olarak kabul eden sanata göre, sanatçı kendi kişiliği ve duygularında bu dünyaya sahip çıkarak eserlerinde onu yeniden şekillendirir ve yaratır. Sanat, sanatçının bilinçaltında yatan, açığa vuramadığı içsel tepkilerinin dışavurulması sonucunda, bu tepkilerin bir somut nesneye dönüşme halidir. Sanatçı, hayata dair meselelerini, maddeye aktararak eserleri üzerinden çözümler. Sanat bu ikili yapısıyla bir yandan maddeler dünyasına bağımlı görülürken diğer taraftan onu aşan ruhsal bir yolculuktur. Sıradan olanın, benlikle anlamlandırılması sonucunda ortaya çıkan sanatın, insanın içindeki duygu karmaşaları, iç çelişkileri ve dürtüleriyle, toplum arasında bağlantı kurma görevi vardır. Sanat eseri, sanatçının yaşam serüveninden yansımaları izleyicisine aktarmaktadır. İzleyici bu serüvenle karşılaştığında bir izlek ortaya çıkarır. Bu izleğin duygusu, onda hangi duygu durumu ile eşleşmişse o şekilde alımlama yapar. Son kertede o duyguyla alımladığı eser bir anlam kazanır ve sağaltım sağlanmış olur. Sanat eserleri estetik beğeninin ötesinde izleyicisi tarafından anlamlandırılıp çözümlendiğinde var olma sürecini yaşar. Her bir eser, estetik alımlamada yeniden inşa edilir. Bu çalışmada alımlama, sanatçı açısından ve eseri alımlayan açısından iki şekilde ele alınmıştır. Sanatçının bir eseri yaratma sürecindeki kendini keşfi ve yarattığı eser ile yaşadığı sağaltım, Antik Yunan’dan itibaren felsefenin, güzelin ne olduğu sorusuna aradığı yanıt üzerinden araştırılmıştır. Eseri alımlayanın eserle yaşadığı duygudaşlık ve eser üzerinden yaşadığı tedavi süreci de sağaltım kavramı ile açıklanmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, iyileştirici bir güç olarak sanatın incelendiği bu tezde sağaltım kavramından yola çıkarak “alımlama estetiği ile sağaltıma nasıl gidilir” sorusuna yanıt aranmıştır.

According to art, which accepts human beings and the world as a whole, the artist embraces the world in their own personality and emotions and reshapes and creates it in their works. Art is the state of transforming their inner reactions lying in their subconscious, which they cannot reveal, into a concrete object. The artist performs their work by transferring the issues of life they try to resolve into the matter. While art is considered to be dependant on the material world by this dual structure, it is also a spiritual journey that goes beyond it. Emerging as a result of interpreting the ordinary with the self, art bears the duty of establishing a connection between the emotional turmoil, inner contradictions, and impulses of humans and society, and this helps to reach reconciliation. The work of art conveys the reflections of the artist's life adventure to the audience. When the audience encounters this adventure, it reveals a path. The reception of the audience is according to the emotional state with which the emotion of the path matches. In the last instance, the artwork received by that emotion gains meaning, and thus it is analyzed. Artworks experience the process of existence when they are interpreted and analyzed by the audience beyond aesthetic taste. They are reconstructed in each aesthetic reception. The present study handles reception in two ways; from the perspective of both the artist and the receiver of the artwork. The self-discovery and therapy experienced with the artwork created by the artist during the process of creation of the artwork have been studied through the answer sought by philosophy for the question "what is beauty" since Ancient Greece. The sympathy experienced by the receiver of the work with the work and the treatment process experienced through the work have also been tried to be explained with the concept of therapy. In conclusion, this thesis, which examines art as a therapeutic power, seeks ananswer to the question "how to reach therapy with the aesthetic of reception" throughthe concept of therapy.