İnsan ve makinede sanat içgüdüsü

Abstract

Yapay zeka alanındaki özellikle son on yıla ait atılımlar sayesinde makine zekası ve yetisi insan becerilerine ortak ve hatta rakip haline gelmiştir. Bir çok endüstriyel alanda otonom sistemler insan iş gücünün yerini almaya başlamıştır. Günlük hayatında neredeyse her alanına müdahil olan yapay zeka her geçen gün daha da insanileşmekte ve insanın ötesine geçme olasılığı bilim insanları ve disiplinin uzmanları tarafından dile getirilmektedir. Bu durumun bir sonucu olarak insanlar için makinelerin yerlerini alması ihtimali ciddi bir endişe haline gelmiştir. Makineler sadece insan iş gücüne ve emeğine talip olmanın dışında son dönemde artan bir ivmeyle de sanat dünyasında etkin ancak tartışmalı bir aktör konumuna oturmuştur. Böylece uzun süre makinenin müdahalesinden muaf görülen sanat da zanaatkar ve yaratıcı yapay sistemlerle karşı karşıya kalmıştır. Günümüzde makineler şiir, resim, heykel, müzik, senaryo yazarlığı alanlarında hatta küratörlükte başarılı bir varlık göstermekte üstüne iddialı söylemlerde bulunmaktadır. Güncel dönemde üretilen literatürleri ve tartışmaların içeriğini oluşturan yapay zekâ ve sanat üzerine belirtilen olumlu ya da olumsuz yorumları ve argümanları genel olarak incelediğimizde makinenin sanata müdahil oluşu ve sanat yapabilirliği sorgulanmaktadır. Oysa makinenin sanatla buluşması günümüze ait yeni bir oluşum değildir. Endüstri devrimi ile başlayan süreçte farklı sanat akımları ve sanatçılar tarafından gelişen teknoloji sanata dahil edilmiştir. Bu çalışmada makine zekasının sanat yapma imkanı tartışılırken bu sorunsalın yeni bir sorgulamaya evrilmesi gerekliliği vurgulanmıştır. Makine ve insan arasında evrimsel, zihinsel ve bedensel paralelliklere analojik bir yaklaşım geliştirilmiştir. Böylece metindeki yeni sual makinenin sanat üretme niyeti ve ihtiyacı dolayısıyla sanat güdüsü olup olmayacağı tartışması olarak yeniden betimlenecektir. Makinenin insana benzeme yahut insansılaşma sürecinde hümanistik psikolojinin pozitif bakış açısı baz alınarak yeni Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi modellemesi sunulacaktır.

Thanks to the breakthroughs in the field of artificial intelligence, especially in the last ten years, machine intelligence and competence have become partners and even rivals to human skills. Autonomous systems have begun to replace human labor in many industrial areas. Artificial intelligence, which is involved in almost every aspect of daily life, is becoming more human every day and the possibility of going beyond human beings is expressed by scientists and experts of the discipline. As a result of this situation, the possibility of replacing machines for humans has become a serious concern. Machines have become an active but controversial actor in the art world with an increasing momentum in the recent period, as well as aspire to human labor and labor. Thus, art, which was for a long time exempt from the intervention of the machine, was also confronted with artisanal and creative artificial systems. Today, machines have a successful presence in the fields of poetry, painting, sculpture, music, screenwriting, and even curating, making assertive statements. When we examine the positive or negative comments and arguments on artificial intelligence and art, which constitute the content of the current literature and discussions, the involvement of the machine in art and its ability to make art are questioned. However, the meeting of the machine with art is not a new formation belonging to today. In the process that started with the industrial revolution, the technology developed by different art movements and artists has been included in art. In this study, while discussing the possibility of machine intelligence to make art, it will be seen that this problematic has evolved into a new questioning. An analogical approach will be developed to the evolutionary, mental and bodily parallels between machine and human. Thus, the new question in the text will be re-described as a discussion of whether the machine will be an artistic motive due to the intention and need to produce art. The new Maslow Hierarchy of Needs modeling will be presented based on the positive perspective of humanistic psychology in the process of human resemblance or humanization of the machine.