Geç ergenlik döneminde olumsuz değerlendirilme korkuları ve yeme tutumları arasındaki ilişkide mükemmeliyetçiliğin aracı rolünün incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı geç ergenlik dönemindeki bireylerin yeme tutumları ile olumsuz değerlendirilme korkuları arasındaki ilişkide mükemmeliyetçilik düzeylerinin aracı etkisinin incelenmesidir. Buna ek olarak, araştırmaya katılan katılımcıların yeme tutumlarının, çok boyutlu mükemmeliyetçiliklerinin ve olumsuz değerlendirilme korkularının sosyodemografik verilerle ilişkileri araştırılmıştır. Yöntem: Araştırmaya Araştırmaya 18-24 yaş aralığında geç ergenlik döneminde olan 399 birey katılmıştır. Katılımcıların %57.1'i (N=228) cinsiyetini kadın %42.6'sı (N=170) cinsiyetini erkek ve %.3'ü (N=1) cinsiyetini diğer olarak belirtmiştir. Araştırmada verileri toplamak için Kişisel Bilgi Formu, Yeme Tutum Testi Kısa Formu (YTT-26), Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği (ÇBMÖ) ve Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği-Kısa Formu (ODKÖ) kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada elde edilen istatistiksel verilere göre mükemmeliyetçiliğin ve olumsuz değerlendirilme korkusunun yeme tutumunu anlamlı düzeyde ve pozitif yönde yordadığı bulunmuştur. Bunun yanısıra, geç ergenlik dönemindeki bireylerin yeme tutumları ile olumsuz değerlendirilme korkusu arasındaki ilişkide mükemmeliyetçiliğin kısmi aracı etkiye sahip olduğu görülmüştür. Sosyodemografik verilere göre yapılan istatistiksel analizlerde ise katılımcıların yeme tutumu ve olumsuz değerlendirilme korkusu düzeylerinin cinsiyet değişkenine göre anlamlı olarak farklılaştığı bulunmuştur. Mükemmeliyetçiliğin ise cinsiyet değişkenine göre anlamlı olarak farklılaşmadığı bulunmuştur. Ayrıca, yeme tutumu, mükemmeliyetçilik ve olumsuz değerlendirilme korkusu düzeylerinin yaş değişkenine göre anlamlı olarak farklılaştığı bulunmuştur. Son olarak, katılımcıların yeme tutumu düzeylerinin sigara-alkol kullanımı, sosyal medya kullanım süresi, düzenli spor yapımı, spor yapma süresi ve ekonomik durum ile incelenmesi sonucu sosyal medya kullanım süresi ve spor yapma süresi ile anlamlı olarak farklılaştığı bulunmuştur. Sonuç: Mükemmeliyetçiliğin ve olumsuz değerlendirilme korkusunun yeme tutumunu anlamlı düzeyde yordadığı; geç ergenlik dönemindeki bireylerde mükemmeliyetçiliğin yeme tutumu ile olumsuz değerlendirilme korkusu üzerindeki etkisinde kısmi aracı etkiye sahip olduğu saptanmıştır. Yeme tutumunda bozulmalar meydana gelmeden yordayıcılarına ilişkin farkındalık çalışmaları yapılması ile sürece müdahale edilebileceği ve yeme bozukluklarının azaltılabileceği düşünülmektedir. Bu bağlamda araştırmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Objective: The main purpose of this study was to examine the mediating effect of perfectionism level in the relationship between fear of negative evaluation and eating attitudes of individuals in late adolescence. Additionally, the relationships between eating attitudes, perfectionism, and fear of negative evaluation of the study participants with sociodemographic data were also investigated. Method: 399 individuals between the ages of 18-24, who were in late adolescence, participated in the study. 57.1% (N = 228) of the participants stated their gender as female, 42.6% (N = 170 ) as male and .3% (N = 1 ) stated their gender as other. Personal Information Form, Eating Attitude Test Short Form (EAT-26), Multidimensional Perfectionism Scale (MPS), and Fear of Negative Evaluation Scale-Short Form (FNES) were used to collect data in the study. Results: Data analysis results revealed that perfectionism and fear of negative evaluation significantly and positively predicted eating attitudes. Besides, perfectionism was found to have a partial mediating effect on the relationship between fear of negative evaluation and eating attitudes of individuals in late adolescence. Moreover, it was observed that the participants eating attitude and fear of negative evaluation significantly varied on several sociademographic variables. All these variables but perfectionism differed significantly according to age variable. The score of fear of negative evaluation and eating attitude were found as varied according to gender. Lastly, it was found that the participants eating attitude scores differed significantly with the duration of social media use and the duration of doing sports. Conclusion: It was found that perfectionism and fear of negative evaluation were predictors of eating attitude, perfectionism had a partial mediating effect on the fear of negative evaluation and eating attitude in individuals in late adolescence. It was thought that implementing awareness interventions on its predictors before the deterioration in eating attitude occurs, might be effective in the prevention of eating disorders. In this context, it can be argued that our study will contribute to the literature.