Anlatı yapısı bağlamında Zeki Demirkubuz sineması: Masumiyet filmi örneği

Abstract

1990’lı yıllar ve sonrasında Türk sinemasında yaşanan değişim ve evrim ile birlikte Türk sinemasının bir dönüşüme girdiği, yeni bir üslup ve biçimin geliştiği görülmektedir. 1990 öncesi döneme ait kötü ve vasat koşullar, 1990’lı yılların değişim ve dönüşüm zeminini hazırlamış, bu dönüşüm bağımsız, modern ve çağdaş anlatıyı benimseyen yönetmenlerin keşfine destek sağlamıştır. Bu yönetmenlerden birisi olarak Çağdaş Türk Sineması’nda önemli bir yere sahip olan Zeki Demirkubuz ve onun sinema anlayışı, çağdaş anlatı ışığında ve anlatı yapısı bağlamında Masumiyet (1997) filmi literatür taraması yapılarak incelenmektedir. Bu bilimsel çalışmada, anlatı kavramı ve tarihsel devinimini, anlatı kuramı ve anlatı yapıları, öykü ve söylem’e dair temel öğeler baz alınarak Zeki Demirkubuz’un Masumiyet (1997) filmi detaylı bir şekilde öykü ve söylem, zaman, mekan ve karakterler bakımından incelenmektedir. Bununla birlikte yönetmenin biçemi, üslubu, filmlerindeki konu, tema ve karakterleri baz alınarak benzerlikler ve zıtlıklar tespit edilmektedir. Bu çalışmada auteur yönetmen yaklaşımının Türk sinemasındaki yansıması olan Demirkubuz sinemasının sergilediği üslup ve temsili anlatılmaktadır. Dolayısıyla konu, tema ve karakter motifleri bakımından incelendiğinde, Demirkubuz’un, filmlerinde oturmuş ve yer edinmiş bir tarzı olduğu da görülmektedir. Filmlerinde öykü zamanı, söylem zamanı ve karakterlerin bu zaman çerçevesindeki tutumları ve benzerlikleri de saptanılmıştır. Böylelikle anlatı yapısı bağlamında, yönetmenin filmlerinde kendine has bir üslup geliştirdiği, filmlerinin ortak bir yapı ve dil gibi unsurlar barındırdığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte modern hayat, metropol ve kent insanın sıkışmışlığı, anlatı yapısı bağlamında anlatılıp aktarılmıştır.

It is seen that Turkish cinema entered a transformation and a new style and form developed with the change and evolution experienced in Turkish cinema in the 1990s and later. The poor and mediocre conditions of the pre-1990 period prepared the ground for change and transformation in the 1990s, and this transformation supported the discovery of directors who adopted independent, modern and contemporary narratives. As one of these directors, Zeki Demirkubuz, who has an important place in Contemporary Turkish Cinema, and his cinematic understanding are examined in the light of contemporary narrative and in the context of its narrative structure, the film Masumiyet (Innocence- 1997) by literature review. In this scientific study, Zeki Demirkubuz's Masumiyet (Innocence- 1997) movie is analyzed in detail in terms of story and discourse, time, space and characters, based on the concept of narrative and its historical movement, narrative theory and narrative structures, basic elements of story and discourse. In addition, similarities and contrasts are determined based on the director's style, style, subjects, themes and characters in his films. In this study, the style and representation of Demirkubuz cinema, which is the reflection of the auteur director approach in Turkish cinema, is explained. Therefore, when the subject is examined in terms of themes and character motifs, it is seen that Demirkubuz has a well-established style in his films. In his films, story time, discourse time and the attitudes and similarities of the characters in this time frame were also determined. Thus, in the context of narrative structure, it has been determined that the director has developed a unique style in his films, and his films contain elements such as a common structure and language. In addition to this, modern life, metropolitan and urban people's stuckness has been explained and conveyed in the context of narrative structure.