Erken Cumhuriyet Dönemi mimarisinde ulusal kimlik arayışı: Ankara’daki kamu yapıları

Abstract

Cumhuriyet’in ilanından sonra Ankara’nın başkent kabul edilip yeni kurulan rejimin modern bir şehir kimliğine uygun olarak inşa edilmesi yönünde çalışmalar başlatılmıştır. Bu süreç içerisinde Ankara’nın mekânsal olarak örnek modern yapıları oluşturulup ulusal kimlik etkisiyle ülkedeki diğer şehirlere de örnek olması planlanmıştır. Ankara, Cumhuriyet’in ilanından 1950’li yıllara kadar geçen süreç içerisinde ulus devletin temsilcisi olarak modernleşme ve Batılılaşma etkilerini hissettirmiştir. İki ayrı dönemde, “ulus devlet” ve “milli mimari” etkenleri göz önüne alınarak Ankara’dan sonra diğer şehirlere örnek olacak biçimde mimari yapılar yapılmıştır. Çalışmanın amacı, Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Ankara’daki kamu yapılarının mimarlık alanındaki ulusal kimlik arayışını incelemektir. Literatürde bu konuyla ilgili birçok çalışma bulunmasına rağmen Ankara’daki kamu yapıları konusunda boşluk görüldüğü için bu çalışma gerçekleşmiştir. Çalışma literatür taramasına dayanmaktadır. Araştırma kapsamında birinci bölümde, Erken Cumhuriyet Dönemi öncesinde yaşanan politik gelişmeler ve ulusal kimlik anlayışı, ikinci bölümde Erken Cumhuriyet Dönemi’ndeki Birinci Ulusal Mimarlık Akımı etkisiyle Ankara’da yapılan kamu yapıları, üçüncü bölümde ise İkinci Ulusal Mimarlık Akımı etkisiyle Ankara’da yapımı gerçekleşen kamu yapıları incelenmiştir.

After the proclamation of the Republic, studies were initiated for Ankara to be accepted as the capital and to build the newly established regime in accordance with a modern city identity. In this process, it is planned to create spatially modern structures of Ankara and set an example for other cities in the country with the effect of national identity. During the period from the proclamation of the Republic to the 1950s, Ankara has felt the effects of modernization and Westernization as the representative of the national state. In two separate periods, considering the factors of "nation state” and "national architecture”, architectural structures were built to set an example for other cities after Ankara. The aim of the study is to examine the search for local identity in the field of architecture of public buildings in Ankara in the Early Republican Period. Although there are many studies on this subject in the literature, this study was carried out because there was a gap in public structures in Ankara. The study is based on literature review. In the first stage, political developments and local identity understanding before the Early Republican Period; in the second stage, public buildings built in Ankara with the effect of the First National Architecture Movement in the Early Republican Period; in the third stage, public buildings constructed in Ankara with the effect of the Second National Architecture Movement were examined within the scope of the research.