19. yüzyıl Osmanlı resim sanatında kullanılan takılar

Abstract

Osmanlı saray yaşantısında 19. yüzyılda batının etkisiyle lüks yaşam ve gösteriş hakimdir. Bu dönem içerisinde Osmanlı halkı ve saray kadınları yaşamlarına pek çok takıyı dâhil etmişlerdir. Bu gösterişli dönemin etkisiyle, kullanım amaçlı takılar bile ışıltılı birer mücevhere dönüştürülmüştür. Batı etkisiyle Osmanlı resim sanatına giren gerçeğe yakın tarzdaki resimlerde betimlenen takılar sıkça karşımıza çıkmaktadır. Bu tarz resimlerin en iyi örneklerini, sarayda hizmet vermiş minyatür sanatçıları ve Osmanlı toprakları içinde yaşayan yabancı ressamlar vermişlerdir. Bu dönemde yabancı ressamlar resimlerini saray yaşamı hakkında duydukları ve kendi hayal güçlerinin sınırlarını zorlayarak gerçekleştirmişlerdir. Alışık oldukları perspektife, ışık, gölge ve figür resimlerine, Osmanlının büyüsünü ekleyerek resimler yapmışlardır. Türk ressamlarının teknik resim amaçlı askeri liselerde ders olarak başladıkları resim sanatında batılı anlayışa uygun resimler yapmaları daha geç tarihlere bırakılmıştır. Bu nedenle 19.yüzyılda Osmanlı toprakları içinde yaşayan yabancı ressamların eserleri Türk ressamlara göre daha çok sayıda görülmektedir. Takının geçmişi insanlık tarihinin başlangıcına kadar ulaşır. Bu uzun süreç içerisinde takılar bize toplumsal ve kültürel değişimleri, gelişmeleri takip edebilmemizi sağlamıştır. Bir toplumda ya da toplulukta iletilen kültürel kalıntıları, alışkanlıkları, bilgi, töre ve davranışların tümünü kuşaktan kuşağa gelenekler ulaştırır. Geleneksel olan ise, bunların tümünü benimsememiz ile ortaya çıkar. Bir ulusun kıyafet tarzı ve takıları, yaşadığı dönemin kültürel, sosyal ve ekonomik özellikleri ile pek çok bilgiyi bünyesinde taşımaktadır. Bu araştırmada Batılaşma sürecinde yer alan Osmanlı Ressamlarının yapmış oldukları resimlerdeki takılar üzerinden, Osmanlı Resminin Batılaşma sürecinden başlayarak, 20. yüzyıla kadar yapılmış olan örneklerini incelemiş bulunmaktayız. Osmanlının kültür ve sanat ortamını oluşturan sanatçılar içinde yaşayan ve buraya sık sık gelen yabancı ressamların varlığı da araştırma kapsamı içine alınmış, Yabancı ressamlar, azınlıklar ve Levantenler de, Türk Ressamlar gibi Osmanlı resminin oluşumunu sağlayan bileşenler içinde yer aldığı görülmüştür. Bir başka ifadeyle tezimizin 219. Yüzyıl Osmanlı Resim Sanatında Kullanılan Takılar3 başlığı kapsamında ana çerçeveyi oluşturan 2Osmanlı Resim Sanatı3 kavramı içinde salt Osmanlı topraklarında yaşayan sanatçıların değil, bu coğrafyadaki yaşamı resimlerinde yansıtan Batılı ressamlar da önemli bir yer tuttuğunu belirtmeliyiz.

With the effect of west, luxurious life and appearance were masters in Ottoman palace life in 19th century. In this period Ottoman community and the women living in palace included many jewellery in their life. With the effect of this gorgeous period, even functional jewelleries turned into shining jewelleries. The jewelleries which entered in Ottoman life with the effect of west and these jewelleries represented in drawings, near the mark, often appears. The minature artists dealing out in palace and foreign artists in Ottoman territory gave the best examples of those drawings. In this period, forign artists painted pictures by all accounts from the palace and with their lively imagination power. They drawed their pictures adding Ottoman magic to their consuetudinary perspective,light, shadow and figure pictures. Turkish artists' drawings appropriate to western understanding were postponed to a later time and those courses were specified to technical drawing in military high schools. Therefore, the number of dravings of foreign artists are much more than Turkish artists in 19th century. The history of jewellery goes to the beginning of humanity history. The jewellery has a great importance to get information from the social and cultural developments in this process. Customs transform the all the cultural remains, habituations, information, ethics and all of the attitudes to new generations. The traditional proceed from adopting all of those in principle. The clothing style and jewelleries of a nation embodies cultural, social and economic properties and ever so much information of that period. In this research, we analysed the examples of drawings from the beginning of Ottoman westernization process to 20th century by the jewelleries on the pictures of Ottoman artists in westernization period of Ottomans. The presence of foreign artists who formed the cultural and art ambience of Ottomans and often visited here are included in the reseach extend. Like Turkish artists foreign artists, minority group and Laventens are seen in the component of those who formed Ottoman art. In other words, we emphasize that not only artists living in Ottoman territory also Western artists who reflected the life in their paintings have an important place in the concept of 'Ottoman art of drawing' which forms the main outline of the theisis 'Jewellery used in Ottoman Art in 19th Century'