Türkiye’de kasten adam öldürme suçunu işlemiş faillerin kişilik yapılarının analizi ve adam öldürme suçunun yordayıcılarının irdelenmesi

Abstract

Giriş: Kasten adam öldürme, şiddetin en travmatik şeklidir. Geçmişte yapılan araştırmalar kişilik özellikleri ile şiddet derecesi arasında bir ilişki bulunduğunu destekler yöndedir. Bu araştırmada, Türkiye’de kasten adam öldürmek suçundan hükümlü erkek faillerin; kişilik özellikleri, psikopatolojik özellikleri, sosyodemografik özellikleri ve klinik özgeçmişleri incelenerek, suçlu profillerinin çıkarılması amaçlanmıştır. Suçluluğun hangi kişilik özellikleri ve psikopatolojik belirtilerle ilintili olduğu irdelenmiştir. Bu çalışma ile Türkiye’de suç oranlarının azaltılmasına ve suçlu profillerinin çıkarılmasına katkı sağlamak amaçlanmıştır. Yöntem: Bu araştırma Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nden alınan resmi izin ile Ankara 1 No’lu L Tipi, İzmir 4 No’lu T Tipi ve Ümraniye E Tipi Cezaevleri’nde yapılmıştır. Kasten adam öldürme suçundan hükümlü, yaşları 18-65 arasında değişiklik gösteren 77 gönüllü erkek katılımcı çalışma grubunu, daha önce hiç suç işlememiş ve ceza almamış 77 gönüllü erkek ise kontrol grubunu oluşturmuştur. Araştırma öncesinde tüm katılımcılardan bilgilendirilmiş gönüllü katılımcı onam formu alınmıştır. Sosyo-demografik bilgi formu ile birlikte, grupların kişilik boyutlarının ve psikopatolojilerinin ölçümünde Mizaç ve Karakter Envanteri- MKE (Temperament and Character Inventory-TCI) ve Belirti Tarama Listesi (Symptom Check List-SCL-90-R) kullanılmıştır. Şiddetin derecesi ise Taylor Şiddet Derecelendirme Ölçeği uygulanarak ölçülmüştür. Bulgular: Bu çalışmada grupların; yaş, medeni durum ve eğitim düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Mizaç ve Karakter Envanteri’ne ilişkin elde edilen puanlara bakıldığında, Sebat Etme dışında diğer tüm alt ölçekler için gruplar arasında anlamlı bir farklılık görülmüştür (p<0.05). SCL-90-R skorlarının da gruplar arasında farklılık gösterdiği %95 güven düzeyinde tespit edilmiştir (p<0.05). Şiddetin ii derecelendirilmesine ilişkin soruya verilen yanıtlar değerlendirildiğinde görülmüştür ki kasten adam öldürme fiili; hükümlülerin %18,2 tarafından minimal şiddet, %13,0’ı tarafından orta derecede şiddet ve %2,6’sı tarafından şiddet dışı olarak derecelendirilmiştir. Sonuç: Bu araştırmada, çocukluk döneminde; bakım veren kişi, uygulanan disiplin, gösterilen ilgi, fiziksel şiddete maruz kalıp kalmama, anne-babanın eğitim durumu ve gelir seviyesi gibi kişilere göre değişkenlik gösteren faktörlerin suç işleme motivasyonu üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Bu nedenle suçun azaltılması ve/veya önlenebilmesine dair yapılacak rehabilitasyon çalışmalarında bu konuların üzerinde ehemmiyetle durulması, yapılacak çalışmaların olumlu sonuçlar doğurabilmesi açısından önemli olacaktır.

Introduction: First degree homicide is the most traumatic form of violence. Past research support the existence of a connection between personality traits and the level of violence. The purpose of this study is to profile of the male offenders in Turkey convicted of first degree homicide by examining their personality traits, psychopathological features, socio-demographic features and their clinical history. Also explored in the study is which personality traits and psychopathological symptoms are related to criminality. A further purpose of the study is to help reduce crime rate in Turkey by profiling the criminal. Method: This study was conducted in Ankara L-Type Prison No.1, İzmir T-Type Prison No. 4 and Ümraniye E-Type Prison through a special research permit granted by the Ministry of Justice General Management of Prisons. The study group consisted of examined 77 male participants, aged 18-65, convicted of first degree; and the control group consisted of 77 male volunteer participants who have never been tried or convicted of any crime. Prior to the study, all participants signed the Informed Voluntary Participant Consent Form. In addition to the Sociodemographic Information Form, Temperament and Character Inventory (TCI) and Symptom Check List (SCL- 90-R) were used for the measurement of the groups’ personality dimensions and psychopathologies; and Taylor’s Violence Rating Scale was used for the measurement of violence. Findings: A meaningful difference has not been found between the two groups’ age, marital status and education level. When the points obtained from TCI are examined, a significant difference between the two groups has been observed for all subscales except for Perseverance (p<0.05). Also, SCL-90-R scores are observed to be different on a reliability level of 95% between the two groups (p<0.05). The offenders’ answers to the question regarding the levels of violence indicate that 18.2% of the offenders iv see the first degree homicide as minimal level of violence, 13.0% as moderate level of violence, and 2.6% as non-violence. Conclusion: In this study, it is observed that factors varying from person to person, such as the caregiver, the discipline applied, the attention devoted and subjection to physical violence in childhood, as well as the parents’ level of education and income affect the motivation to commit crime. Therefore, it is essential to take these issues into serious consideration in order to ensure positive outcomes from any rehabilitation works to prevent and/or reduce crime.