Jeff Wall fotoğraflarında gerçeklik ve kurgusallık ilişkisi üzerine bir inceleme

Abstract

Fotoğraf tarihinde kurgusal ve gerçek olan üzerine yapılan tartışmalar hem fotoğrafın hem de doğrudan kurgu ve gerçek kavramlarının kaçınılmaz bir biçimde sorunsallaşmasına neden olmuştur. ‘Gerçek nedir?’ ve ‘kurgu nedir?’ soruları bu tartışmaların ilk elden kavram olarak incelenmesini zorunlu kılmıştır. Gerçek ve kurgu ayrımı Platon’dan beri yapılagelen bir ayrım olsa da bu ayrımın aslında günümüz fotoğraf sanatında ‘sözde bir ayrım’ olarak ortaya konması söz konusudur. Gerçek ve kurgu arasındaki bu ayrımın ‘sözde bir ayrım’ olduğunun bir kanıtı olarak Kanadalı fotoğraf sanatçısı Jeff Wall gösterilebilir. Gerçek ve kurgu olanın bir harmonisi olan Wall’un çalışmaları her iki kavramın aslında nasıl ‘gidişli – gelişli’ bir ilişkisi olduğunu göstermektedir. Bu gidişli-gelişli ilişki ise gerçek olmadan kurgu, kurgu olmadan gerçek olmayacağını ortaya çıkarmaktadır. Dolayısıyla hem gerçek hem de kurgu birbirlerinin varlık nedenidir ve bu ilişki başka bir kavramın olanağını yaratmaktadır: kurgusal gerçeklik. Wall’un fotoğrafları kurgusal gerçeklik olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle aslında berraklaşan ve göz önünde bulundurulması gereken ‘fotoğrafın gerçekliği’nden, başka bir şey değildir. Bu tezde öncelikle birer kavram olduklarından ötürü gerçek ve kurgu kavramları kendi kavramsallıkları içinde incelenecek, daha sonra fotoğrafla ve özel olarak Wall’un fotoğraflarının ilgisinde açımlanacaktır.

The debates in the history of photography regarding what fiction and real is directly and unavoidably cause these concepts are problematical. The questions of “what is real?” and “what is fiction” entails to investigate these concepts at first hand in their own conceptuality. Even though since Plato, the distinction between the real and the fiction is made, it puts forward as “a pseudo distinction” at the present times in the art of photography. Jeff Wall who is a Canadian photography artist, might be shown as a proof of this pseudo distinction between real and fiction. Wall’s works as a the harmony of real and fiction reveals the ‘back and forth’ relation of both concepts. This back and forth relation brings light how one without the other is impossible, i.e., without real fiction is impossible and without fiction real is impossible. Therefore, both the real and the fiction are the cause of their existence and also this relation creates the possibility of another concept: fictional reality. Wall’s photographs might be evaluate as fictional reality. Thus, only ‘the reality of a photograph’ is become explicit and might be taken into consideration. In this thesis, primarily on the account of real and fiction are both concepts will discuss in their conceptuality, then will analyze regarding photography in general and specifically in Wall’s photographs.