Ebeveyn kaybı yaşamış ergenlerin yaşamamış ergenlere göre öz saygı ve ruh sağlığı değişkenlerinin incelenmesi

Abstract

Özet: Amaç: Bu çalışmanın amacı, ebeveyn kaybı yaşamış ve yaşamamış ergenlerde öz saygı ve ruh sağlığı değişkenleri arasındaki ilişkileri incelemek ve bu iki grup arasındaki farklılığı ortaya koymaktır. Yöntem: Çalışmaya, araştırma grubu olarak, ebeven kaybı yaşamış 90 (63 kız, 27 erkek) ergen alınmıştır. Araştırma grubunun yaş aralığı 15-18 (ortalama: 16.6±1.2) yıldır. Kontrol grubu olarak, benzer sosyodemografik özellikleri olan ancak ebeveyn kaybı yaşamamış 90 ergen (62 kız, 28 erkek) araştırmaya dahil edilmiştir. Kontrol grubunun yaş aralığı 15-18 (ortalama: 16.5±1.1) yıldır. Katılımcıların ruh sağlığı değişkenini değerlendirmek için Kısa Semptom Envanteri (BSI), öz saygıyı değerlendirmek için Coopersmith Öz Saygı Envanteri (CSEI) kullanılmıştır. Ebeveyn kaybı yaşamış ve yaşamamış grup arasındaki ilişki X2 analizi ile test edilmiştir. İki bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında t-testi, kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<.05 olarak alınmıştır. Bulgular: Ebeveyn kaybı yaşayan ergenlerin genel öz saygı (t=-7.714; p<.05), sosyal öz saygı (t =-4.748; p<.05), ev-aile öz saygısı (t=-3.162; p<.05), akademik öz saygı (t=-5.604; p<.05), toplam öz saygı (t =-8.208; p<.05) puanları ebeveyn kaybı yaşamayan ergenlere göre istatistiksel olarak anlamlı bir şeklilde daha düşük olduğu bulunmuştur. Ebeveyn kaybı yaşayan ergenlerin, somatizasyon (t=2.932; p<.05), obsesif kompulsif bozukluk (t=4.921; p<.05), kişilerarası duyarlılık (t=4.428; p< .05), depresyon (t=4.810; p<.05), anksiyete bozukluğu (t=4.326; p<.05), hostilite (t =2.759; p<.05), fobik anksiyete (t=4.273; p<.05) paranoid düşünceler (t=3.747; p<.05) psikotisizm (t=3.517; p<.05), yeme-içme bozukluğu, uyku bozukluğu ve ölüm üzerine düşünceler (t=2.003; p<.05) puanları ebeveyn kaybı yaşamayan ergenlere göre istatistiksel olarak anlamlı olarak daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. İki grup arasında, yaşları ve cinsiyetleri bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı gözlenmiştir (p>.05). Ailenin sosyo-ekonomik gelir düzeyi 2000 TL’nin altında olan ergen grubunda, genel, sosyal ve toplam özsaygı puanlarının daha düşük olduğu ve kişiler arası duyarlılık ve fobik anksiyete puanlarının, gelir düzeyi 2000 TL’nin üstünde olanlara göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğu bulunmuştur (sırasıyla t=-2,216; t =-4,019; t =-2,589; t =2,073; t=2,314 hepsi için p<.05). Sonuç: Bu araştırmanın sonuçları, ebeveyn kaybının ergenlerin öz saygısına olumsuz etkilerinin olduğunu ve bu grubun psikiyatrik bir takım belirtileri gösterme olasılığının daha yüksek olduğunu düşündürmektedir. Kayıp yaşayan ergenlerdeki bu farklılıklar, bu ergenleri psikiyatrik bozukluklar görülmesi bakımından daha kırılgan hale getirebilir. Bu alanlardaki belirtilerin oluşumunu kolaylaştırıcı ve koruyucu etkenlerin bilinmesi, koruyucu ruh sağlığının geliştirilmesi açısıdan önemlidir. Özellikle, kayıp sonrasında, öz saygı ve psikiyatrik belirti ve bozuklukların oluşumu bakımından boylamsal araştırmalara ihtiyaç vardır.

Abstract: Objective: The aim of this study is to analyse the relationship between self-esteem and mental health variables in adolescents who have both experienced and not experienced parental loss and to reveal the differences between the two groups. Methods: As the research group, 90 (63 female, 27 male) adolescents with parental loss were involved in the study. The age range of the research group is 15-18 (average: 16.6±1.2). As the control group, 90 adolescents (62 female, 28 male) who have similar socio-demographic features, but have not experienced parental loss were included in the study. The age range of the control group is 15-18 (average: 16.5±1.1). Brief Symptom Inventory (BSI) was used in order to evaluate the mental health variability of the participants, and Coopersmith Self-Esteem Inventory (CSEI) was used so as to evaluate self-esteem. The relationship between the group who have experienced and have not experienced a parental loss was tested by X2 analysis. Ttest was used to compare the quantitative constant data between two independent groups. The statistical level of significance was obtained as p<.05. Results: It was found that the general self-esteem (t=-7.714; p.05), social selfesteem (t=-4.748; p<.05), home-parents self-esteem (t=-3.162; p<.05), academic selfesteem (t=-5.604; p<.05), total self- esteem (t=-8.208; p<.05) points of the adolescents having experienced a parental loss were statistically and significantly lower than the points of adolescents not having experienced a parental loss. It was identified that somatization (t=2.932; p<.05), obsession-compulsion disorder (t=4.921; p<.05), interpersonal sensitivity (t=4.428; p<.05), depression (t=4.810; p<.05), anxiety disorder (t=4.326; p<.05), hostility (t=2.759; p<.05), phobic anxiety (t=4.273; p<.05) paranoid ideation (t=3.747; p<.05), psychoticism (t=3.517; p<.05), food-beverage disorder, sleep disorder and thoughts on death (t=2.003; p<.05) points of the adolescents were statistically and significantly higher than the points of adolescents not having experienced a parental loss. It was observed that there were no statistically significant relationship on account of their age and gender between the two groups (p<.05). It was also found that the general self-esteem, social selfVI esteem and total self-esteem points of the adolescents whose family level of income was under 2000 TL were lower, and their points of interpersonal sensitivity and phobic anxiety were statistically and significantly higher than those whose level of income is over 2000 TL (respectively t=-2,216; t =-4,019; t =-2,589; t =2,073; t=2,314 for all of them p<.05). Conclusion: The findings of this study preoccupy that a parental loss has negative effects on adolescents’ self-esteem and this group is more likely to show some psychiatric symptoms. These differences among the adolescents that have experienced a parental loss can make those adolescents more fragile on account of psychiatric disorders. Knowing the factors that facilitate and protect the appearance of symptoms in this field is important in terms of the development of the mental health. Longitudinal researches are needed on account of the appearance of selfesteem and psychiatric symptoms and disorders especially after the loss.