Çocukluk çağı travmalarının somatizasyon ile ilişkisinde aleksitiminin aracı rolü

Abstract

Amaç: Bu araştırma çocukluk çağı travmalarının somatizasyon ile ilişkisinde aleksitiminin aracı rolünün olup olmadığını incelemek için gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Araştırmaya İstanbul ve Bursa illerinde yaşayan 20-49 yaş grubundaki 361 birey katılmıştır. Araştırmada katılımcıların sosyodemografik bilgilerine ulaşmak için “Kişisel Bilgi Formu’’, çocukluk dönemindeki travmatik yaşantıları ölçmek için “Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ)’’, aleksitimiyi ölçmek için “Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20)’’, somatik belirti düzeylerini ölçmek için “Belirti Tarama Ölçeği (SCL-90-R)’’ uygulanmıştır. Sonuçlar SPSS programı ile analiz edilmiş ve veriler bağımsız t-test, tek yönlü varyans analizi, korelasyon ve mediatör analizleriyle elde edilmiştir. Bulgular: Çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki bulunmuştur. Aynı şekilde çocukluk çağı travmaları ile aleksitimi arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki tespit edilmiştir. Somatizasyon ile aleksitimi arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişkinin olduğu sonucuna varılmıştır. Çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide aleksitiminin kısmi aracılık rolü olduğu saptanmış ve hipotezimiz desteklenmiştir. Çocukluk çağı travmaları ile sosyodemografik değişkenler arasındaki ilişkiye bakıldığında; katılımcıların gelir seviyesinin, anne/baba evlilik durumunun ve babanın eğitim durumunun çocukluk çağı travmaları ile anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu bulunmuştur. Anne babası boşanmış veya ayrı olanlarda, düşük gelir seviyesine sahip olanlarda ayrıca babasının eğitim seviyesi düşük olan katılımcılarda çocukluk çağı travma düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Buna karşılık cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu, anne/baba kaybı, annenin eğitim durumu, çocuklukta büyünülen yer ve yetişkinlik yaşamının büyük çoğunluğunun geçtiği yer ile çocukluk çağı travmaları arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı saptanmıştır. Somatizasyon ile sosyodemografik değişkenlere bakıldığında ise somatizasyon ile cinsiyet ve babanın eğitim seviyesi arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Kadınların ve babasının eğitim seviyesi düşük olan katılımcıların diğerlerine göre somatizasyon değerlerinin daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Bakılmış olan diğer sosyodemografik değişkenler ile somatizasyon arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Aleksitimi ile sosyodemografik değişkenlere bakıldığında aleksitiminin sadece yaş ile anlamlı bir ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Artan yaş ile birlikte aleksitimi seviyesinin düşüş gösterdiği görülmüştür. Sonuç: Çocukluk çağı travmaları arttıkça somatizasyon düzeyinin arttığı görülmüştür. Aynı zamanda çocukluk çağı travmaları arttıkça aleksitimi düzeyleri de artmaktadır. Özetle, çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide aleksitiminin kısmi aracı rol oynadığı belirlenmiştir.

Objective: The aim of this study is to investigate whether or not there is a mediator role of alexithymia on the relationship of childhood traumas and somatization symptoms. Method: The study included 361 individuals aged from 20-49 years old living in the provinces of Istanbul and Bursa. The Sociodemographic Information Form, Childhood Trauma Questionnaire (CTQ-28), Toronto Alexithymia Scale (TAS-20) and Symptom CheckList -90 (SCL-90-R) were applied to the person who volunteered to participate in this study. The results were analyzed by the SPSS program and the data were obtained by independent sample t-test, one-way analysis of variance, correlation and mediator analysis. Results: In the findings of the study, a weak positive correlation between somatization and childhood traumas were found. Similarly, a positive correlation was found between childhood trauma and alexithymia. It was concluded that there is a moderate positive relationship between somatization and alexithymia. We found that alexithymia has a partial mediation role in the relationship between childhood trauma and somatization and our hypothesis has been encouraged. When childhood traumas and sociodemographic variables are examined; ıt was determined that the income level of the participants, the marriage status of the parents and the educational status of the father had a significant relationship with childhood traumas. It was observed that childhood trauma levels were higher in parents whose divorced or separated parents, those with low-income levels and education. On the other hand, gender, age, marital status, educational status, loss of mother/father, education level of the mother, place of childhood and adulthood life were not found to be significant. When somatization and sociodemographic variables are examined; somatization has been found to have a significant relationship between gender and father's education level. It was concluded that the somatization values of the women and their fathers are lower than the others. It was observed that there was no significant difference between somatization and other sociodemographic variables. Alexithymia and sociodemographic variables are examined; alexithymia has been found to have a meaningful relationship only with age. With increasing age, alexithymia level decreased. Conclusion: In the study, it was seen that somatization level increased when childhood traumas increased. At the same time, alexithymia levels increase with increasing childhood trauma. In summary, alexithymia has a partial mediator role in the relationship between childhood trauma and somatization.