Mental hastalıkların sinemada kullanımı : Split filmi incelemesi

Abstract

İnsanın sahip olduğu mental bozukluklar sinemanın ortaya çıktığı ilk yıllardan itibaren sinemada kullanılmıştır. Mental bozukluklar ile ilgilenen psikoloji, psikiyatri ve nöroloji bilimleri geliştikçe, sinemada hayat bulan mental hastalıklı karakterlerin çeşidi ve yaratılan karakterlerin katmanları artmıştır. Sinemanın kitlelere erişme gücünün arttığı günümüzde mental hastalıkların bilimsel temellerden uzak, eksik veya diyalektik olmayan biçimde perdeye aktarılması ilgili hastalıklardan muzdarip bireyleri ve onların yakın çevresini olumsuz etkilemektedir. Sinema endüstrisi içerisinde üretilen filmlerde mental hastalıkların etik değerleri hiçe sayarak salt eğlence, dram veya korku amaçlı kullanması doğru değildir. Split filminin başkarakterinde gözlemlenen dissosiyatif kimlik bozukluğu hastalığı, literatürde karşılığı olmayan nüanslar ve davranış biçimleri içermektedir. Split filminde dissosiyatif kimlik bozukluğu hastalığını salt endüstriyel parametreleri göz önünde bulundurarak seyrelten ve yüzeyselleştiren; dissosiyatif kimlik bozukluğu hastalarına potansiyel suçlu imajı veren bir tutum mevcuttur. Bunlara ek olarak Split filminde ilgili hastalığa diyalektik bir yaklaşım söz konusu değildir. Bu tutum sebebiyle DKB'li bireylerin tümünü kapsayan olumsuz bir söylem mevcuttur. İlgili konuda görüş belirten uzmanlara göre etik dışı bu tavrı benimseyen Split filmine erişerek izleme fırsatı bulmuş her bireyin DKB hakkında yanlış, eksik bilgilendirilmiş olma ihtimali doğmuştur ve film sosyolojik bir problem doğurabilme potansiyeline sahiptir. İlgili konuda görüş bildiren uzmanların bazıları ise Split filmini DKB hastalığının sinemadaki en tutarlı temsili olarak görrmektedir. Filmin hastalık bağlamında büyük hatalara düştüğünü de kabul eden uzmanlar, DKB'nin sinemada benzer nitelikte bir temsili bulunmaması sebebiyle Split filminin seyirciyi hastalık hakkında bilinçlendirebileceğini ve bu sebeple getirdiği faydanın, yarattığı zararı karşılayabileceğini savunmaktadır.

Mental disorders are being used since the very first years of cinema. As the sciences of psychology, psychiatry and neurology, which deal with mental disorders, have developed, the variety and layers of mentally ill characters that come to life in the cinema have increased. In today's world, the transfer of mental illnesses to the screen in a deficient or non-dialectical manner is far from the scientific foundations and it negatively affects the individuals suffering from related diseases. It is not correct to use movies solely for entertainment, drama or horror, ignoring ethical values. In the movie Split, Shyamalan dilutes and superficiates dissociative identity disorder considering only industrial needs; There is an attitude that gives dissociative identity disorder patients are potential criminals. Dissociative identity disorder, observed in the main character of the movie Split, includes nuances and behavior patterns that have no equivalent in the literature. Among his alters there is a monster named The Beast, and The Beast has supernatural abilities. No dissociative identity disorder patient can have supernatural abilities. Due to the fact that individuals suffering from dissociative identity disorder have a psychological or physical traumatic experience in their past, individuals generally tend to commit crime and cause violence much rarely than the individuals with other mental disorders. In addition to these, there is no dialectical approach to the related disease in the movie Split. Because of this attitude, there is a negative discourse covering all individuals with DID. Adopting this unethical attitude, Split was produced and distributed by a well-known company such as Universal Pictures which lead it to reach a wide audience. There is a scientifically proven possibility that every individual who have interacred with the movie might have been misinformed about DID.