Ortorektik belirtiler ve yeme tutumu ile benlik saygısı ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı ortorektik belirtiler ve yeme tutumu ile benlik saygısı ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkiyi ve değişkenlerin sosyodemografik özelliklere göre ne şekilde farklılık gösterdiğini incelemektedir. Yöntem: Çalışmanın örneklemini erişkin yaşta 287 kadın ve 236 erkek olmak üzere toplam 523 katılımcı oluşturmaktadır. Örneklemin yaş ortalaması 27.22±5.99’dur ve psikiyatrik tedavi gören katılımcılar araştırmadan dışlanmıştır. Tüm katılımcılara sırasıyla Sosyodemografik Özellikler ve Bilgi Formu, ORTO-11 Testi, Yeme Tutum Testi (YTT-40), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ) ve Frost Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği (FÇBMÖ) uygulanmıştır. Bulgular: Örneklemin ORTO-11 puanları ile YTT-40 ve FÇBMÖ toplam ve alt boyutlarından hata yapma endişesi, kişisel standartlar, ailesel beklentiler, yaptığından emin olamama ve düzen puanları arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Ayrıca yapılan hiyerarşik regresyon analizine göre FÇBMÖ’nün kişisel standartlar ve düzen alt boyutlarının ORTO-11 puanlarını yordadığı gözlenmiştir. Örneklemin YTT-40 puanları ile FÇBMÖ’nün hem toplam hem tüm alt boyut puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Ayrıca yapılan hiyerarşik regresyon analizine göre FÇBMÖ’nün kişisel standartlar alt boyutunun YTT-40 puanlarını yordadığı gözlenmiştir. Örneklemin ORTO-11 puanları ve YTT-40 puanları ile RBSÖ puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı ve RBSÖ’nin ORTO-11 ve YTT-40 puanlarını yordamadığı saptanmıştır. Sonuç: Araştırmada elde edilen bulgulara göre örneklemde ortorektik belirtiler arttıkça yeme tutumundaki bozulmalar ve mükemmeliyetçiliğin hata yapma endişesi, kişisel standartlar, ailesel beklentiler, yaptığından emin olamama ve düzen alt boyutlarının düzeyleri de artmaktadır. Ayrıca örneklemde her boyutu ile mükemmeliyetçilik düzeyleri arttıkça yeme tutumundaki bozulmalar da artmaktadır. Mükemmeliyetçiliğin kişisel standartlar ve düzen alt boyutları ortorektik belirtilerin; mükemmeliyetçiliğin kişisel standartlar alt boyutu ise yeme tutumundaki bozulmaların açıklanmasında rol oynamaktadır.

Objective: The aim of this research was to analyze the relationship between orthorectic symptoms, eating attitude, self-esteem and perfectionism in adulthood and to examine the differeces among participants with various sociodemographic features. Methods: The research sample consisted of 523 adults (287 females and 236 males) with no psychiatric disorder and a mean age of 27.22±5.99. All participants were applied a Sociodemographic Features and Information Form, the ORTO-11 Test (ORTO-11), Eating Attitude Test (EAT-40), Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES) and Frost Multidimensional Perfectionism Scale (FMPS). Results: The results revealed negative significant correlations between ORTO-11 scores and YTT-40 scores; negative significant correlations between ORTO-11 scores and the FMPS total and subscale scores (except for the parental criticism subscale); positive significant correlations between YTT-40 scores and FMPS scores (total and subdimensions). Besides, no significant correlations were observed between RSES scores, ORTO-11 and YTT-40 scores. The hierarchical regression analysis showed that FMPS subscale of personal standards and organization scores predicted ORTO-11 scores, personal standards scores predicted YTT-40 scores whereas RSES scores did not predict ORTO-11 and YTT-40 scores. Conclusion: According to the results of the study, as orthorectic symptoms increased, disordered eating attitudes and perfectionism levels (except for the parental criticism subscale) increased. Besides, as perfectionism levels increased, disordered eating attitudes increased, as well. Perfectionism subscales of personal standards and organization predicted orthorectic symptoms; personal standards predicted disordered eating attitudes. Besides, orthorectic symptoms and disordered eating attitudes did not associated with self-esteem and self-esteem did not predict orthorectic symptoms and disordered eating attitudes.