Üniversite öğrencilerinde sigara kullanımının otomatik düşünceler üzerine etkisi ve bunun depresyon ve anksiyete ile ilişkisi

Abstract

Araştırmada, sigara içen ve içmeyen kişilerde negatif otomatik düşünceler kavramı ele alınmış ve sigara kullanımı olan ve olmayan üniversite öğrencilerinde negatif otomatik düşünce düzeyleri ve bunun depresyon ve kaygı ile ilişkisi incelenmiştir. Katılımcılar, İstanbul’da okuyan bir grup üniversite öğrencisinden oluşmaktadır ve 100 kişiyi içermektedir. Veriler, sosyodemografik bilgi formu, Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi (Heatherton ve ark., 1991), Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği (Hamilton, 1960), Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (Spielberger ve ark., 1970) ve Otomatik Düşünceler Ölçeği (Hollon & Kendall, 1980) kullanılarak toplanmıştır. Bulgular, yüksek nikotin bağımlılarında; negatif otomatik düşünceler, depresyon ve sürekli kaygı seviyelerinin sigara içmeyen kişilere göre daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Otomatik düşüncelerin etkisi kontrol edildiğinde, sigara kullanımının depresyon üzerindeki etkisi devam ederken, sürekli kaygı ve durumluk kaygı üzerindeki etkisi ortadan kalkmıştır. Sigara kullanımı ve otomatik düşüncelerin depresyon ve kaygı üzerindeki ortak etkisine bakıldığında, düşük ve yüksek otomatik düşüncelere sahip kişilerin nikotin kullanımının depresyon üzerinde fark yarattığı bulunmuştur. Ancak, yüksek otomatik düşüncelere sahip kişilerin, sigara kullanımı sürekli ve durumluk kaygı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark yaratmamıştır. Bu sonuçlar, depresyon ve anksiyetesi yüksek olan ve aynı zamanda nikotin kullanımı olan kişilerin BDT’den daha etkili yararlanması için kullanılabilir.

In this study, negative automatic thoughts concept was addressed among smokers and non-smokers. Therefore, automatic thoughts and its relationship with depression and anxiety among university students were analyzed. Participants were a group of university students studying in Istanbul and consist of 100 people. Data were collected by using sociodemographic form, Fagerström Nicotine Dependence Test (Heatherton, Kozlowski, Frecker, & Fagerström, 1991), Hamilton Depression Rating Scale (Hamilton, 1960), State-Trait Anxiety Questionnaire (Spielberger, Gorsuch, & Luschene, 1970) and Automatic Thoughts Questionnaire (Hollon & Kendall, 1980). Results indicated that people with high nicotine dependence have higher negative automatic thoughts, depression and trait anxiety than non-smokers. When the effect of automatic thoughts were controlled, effect of smoking on depression remained, but effect of smoking on trait and state anxiety were no longer displayed. When effect of smoking and automatic thoughts conditions were analyzed, it was found that nicotine use causes significant difference in depression levels in people with high and low automatic thoughts. However, there was not any significant effect of smoking on state and trait anxiety in people with high automatic thoughts. These results can be used for more efficient CBT of people who smoke and have high depression and anxiety at the same time.