Evlilik doyumunun öncülleri ve sonuçları: depresyon, kaygı, erken dönem uyumsuz şemalar

Abstract

Amaç: Bu araştırma evlilik doyumunun erken dönem uyumsuz şemalar, depresyon ve kaygı belirtileri ile ilişkisini incelemeyi ve algılanan sosyal desteğin evlilik doyumu ile depresyon ve kaygı arasındaki ilişkide aracı rolünü ele almayı amaçlamaktadır. Yöntem: Araştırmada 106’sı kadın 44’ü erkek olmak üzere 150 evli birey yer almıştır. Veri toplama aşamasında katılımcılara, Sosyodemografik Bilgi Formu, Evlilik Yaşamı Ölçeği, Young Şema Ölçeği Kısa Form-3, Beck Depresyon Ölçeği, Beck Anksiyete Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği uygulanmıştır. Bulgular: Araştırmada yapılan analizlere göre katılımcıların güvensizlik ve iç içe geçme/bağımlılık şema boyutları evlilik doyumunu öngörmektedir. Tüm erken dönem uyumsuz şema alt boyutlarının depresyon ve kaygı ile istatistiksel açıdan pozitif yönde ve anlamlı bir ilişkisi olduğu bulunmuştur. Ek olarak evlilik doyumu düşük olan katılımcıların depresyon düzeyleri, duygusal yoksunluk şema boyutu ile; kaygı düzeyleri ise yüksek standartlar şema boyutu ile açıklanmaktadır. Çalışmada algılanan sosyal desteğin değişkenler ile ilişkisi incelendiğinde evlilik doyumu ile algılanan sosyal destek arasında ters yönlü anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Algılanan sosyal destek ile depresyon düzeyi arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken kaygı düzeyi ile algılanan sosyal destek arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmamıştır. Son olarak evlilik doyumu ile depresyon düzeyi arasındaki ilişkide algılanan sosyal desteğin rolü incelendiğinde evlilik doyumu artıkça depresyon düzeyinin azaldığı; algılanan sosyal desteğin aracı rolü incelendiğinde ise yine evlilik doyumu artarken depresyon düzeyinin azaldığı ancak algılanan sosyal destek artarken depresyon düzeyinin de arttığı görülmüştür. Sonuç: Araştırmada erken dönem uyumsuz şemaların evlilik doyumunu öngördüğü bulunmuştur. Bunun yanında evlilik doyumu düşük olan katılımcıların depresyon ve kaygı düzeylerinin erken dönem uyumsuz şemalar ile açıklandığı görülmüştür. Algılanan sosyal desteğin evlilik doyumu ve depresyon ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Aynı zamanda algılanan sosyal desteğin evlilik doyumu ile depresyon arasındaki ilişkide aracı role sahip olduğu görülmektedir.

Objective: This study aims to investigate the relationship between marriage satisfaction and early maladaptive schemas, symptoms of depression and anxiety and to observe the mediating role of perceived social support between marriage satisfaction and depression and/or anxiety. Method: A sample group of 106 female and 44 male participants were surveyed by utilizing a demographic information form, Marital Life Scale, Young Schema Questionnaire (YSQ-S2), Beck Depression Inventory, Beck Anxiety Scale and Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Results: The analysis of the survey shows that mistrust and enmeshment/codependency schema anticipate marital satisfaction levels. All early maladaptive sub-schema have been observed to show a statistical positive significant correlation with depression and anxiety. The depression levels of participants with lower marital satisfaction are explained by their emotional deprivation schema levels whereas their anxiety levels are explained by their unrelenting standards/ hypercriticalness schema levels. Further investigation of the interrelation of perceived social support with the variables shows that there is an inverse singnificant correlation between marital satisfaction and perceived social support. Depression and perceived social support are shown to have a direct significant correlation whereas there is no statistical significant correlation between perceived social support and anxiety. The final analysis of the role of perceived social support between marital satisfaction and depression levels show that as marriage satisfaction increases depression levels decrease however as perceived social support increases depression leves of the participants increase as well; perceived social support is shown to play a mediating role between marital satisfaction and depression. Conclusion: The study concludes that early maladaptive schemas predict marital satisfaction. The depression and anxiety levels of the participants are explained by early maladaptive schemas. The interrelation of perceived social support with marriage satisfaction and depression shows that perceived social support plays a mediating role between marriage satisfaction and depression.