İlk ergenlik döneminde benlik saygısının, evlilik çatışması, akran ilişkileri ve ebeveyn tutumu ile olan ilişkisinde, duygusal güvenliğin aracı rolü

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, ilk ergenlik dönemindeki çocukların, ebeveyn tutumları, çocukların evlilik çatışması algısı ve akran ilişkilerinin duygusal güvenlik seviyeleri aracılığı ile benlik saygılarına yordayıcı etkileri incelenmiştir. Yöntem: Araştırma, İstanbul ve Balıkesir illerinde ortaokul seviyesinde eğitim gören, 10-13 yaşları arasında 390 öğrenci(202 kadın, 188 erkek) ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara; Sosyo-Demografik Bilgi ve Veri Formu, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Duygusal Güvenlik Ölçeği, Çocukların Evlilik Çatışmasını Algılaması Ölçeği, Anne-Baba Tutum Ölçeği ve Akran İlişkileri Ölçeği verilmiştir. MEB tarafından gerekli izinler alınarak belirlenmiş okullarda, ebeveynleri tarafından araştırmaya katılmasına onay verilen çocuklara, ders saatleri içerisinde anket formları dağıtılarak uygulama gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda sosyo-demografik değişkenlerin değerlendirilmesi için betimleyici analizler, sosyo-demografik değişkenlerin çocukların duygusal güvenlikleri üzerindeki etkilerini incelemek için t-testi ve ANOVA analizleri, hipotezleri test etmek için ise korelasyon ve çoklu regresyon analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Yapılan analizler sonucunda, öncelikli olarak çocukların duygusal güvensizlik seviyeleri üzerinde, cinsiyet, yaşadıkları şehir, tehdit ve kendini suçlama açısından anlamlı farklar bulunmuştur. Evlilik çatışması alt ölçeklerinden tehdit ve kendini suçlama değişkenleri ile ergenlerin duygusal güvensizlik seviyeleri arasında pozitif yönde ilişki vardır. Ergenlerin cinsiyeti (erkek) ve yaşadıkları şehir(Balıkesir), duygusal güvensizlikleri ile negatif yönde ilişkilidir. Bununla birlikte ergenlerin duygusal güvensizliğinin, tehdit ile benlik saygısı arasındaki ilişkide tam aracılık, kendini suçlama ile benlik saygısı arasında ise kısmi aracılık rolü olduğu bulunmuştur. Bu çalışmanın sonuçları, özellikle evlilik çatışması algılarının ilk ergenlik dönemindeki çocuklarda, hem duygusal güvensizlik seviyelerinin belirlenmesinde hem de benlik saygıları gelişiminde etkili olduğunu göstermektedir. Sonuç: Ergenlik döneminin benlik saygısı gelişimi açısından önemi bilinmektedir. Bu dönemde duygusal olarak güvenli bireylerin, benlik saygısının da yüksek olduğu saptanmıştır. Bulgularımızın, duygusal güvenlik, duygusal güvenliği etkileyen faktörler ve benlik saygısı açısından literatüre katkısı olacaktır.

Objective: In this study, the effect of parenting attitudes, marital conflict and peer relationship on self-efficacy was assessed by the mediating effect of the emotional security. Method: A total of 390 early adolescents (202 females, 188 males) were included in the study who were between the ages 10-13 and studying secondary school level in İstanbul and Balıkesir. A Socio-Demographic Form, Rosenberg Self Esteem Scale, Emotional Security Scale, Children’s Perceptions of Interparental Conflict Scale, The Parenting Style Scale and Peer Relationship Scale were conducted to the all participants. To apply all scales, necessary permissions were taken from MEB and from adolescents’ parents. At the end of the study, descriptive analyses to determine socio-demographic variables, t-test and ANOVA analyses to examine the effects of the socio-demographic variables on emotional security, correlation and multiple regression analyses to test hypotheses were conducted by SPSS Statistics. Result: As a result of the analyses, significant differences between gender, cities, threat and self-blaming on emotional insecurity were found. Emotional insecurity of adolescents were positively predicted by threat and self-blaming. On the other hand, adolescents’s gender (male) and city (Balıkesir) negatively predicted the levels of emotional insecurity. In addition, emotional insecurity had a full mediating role on the relationship between the threat and self-efficacy, whereas had a partial mediating role for the link between the self-blaming and self-efficacy. Results of this study indicated that interparental conflict perception of early adolescents had a crucial role to determine emotional insecurity level and the development of self-efficacy. Conclusion: The importance of the early adolescence period on development of self- efficacy was well-known. In this period, individuals who have high emotional security level, also have high self-efficacy. The findings of the present study will contribute to the understanding of emotional security, and the factors that effect emotional security level and self-efficacy.