Duygu düzenleme stratejileri ve sürücü öfke ifadeleri: cinsiyetin düzenleyici rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı duygu düzenleme stratejilerinden bilişsel yeniden değerlendirme ve bastırmanın sürücü öfke ifadeleri üzerindeki etkilerini incelemektir. Ayrıca, bu ilişkilerde cinsiyetin düzenleyici rolü de incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini ehliyet sahibi ve en az bir yıldır aktif olarak araç kullanan, 18-63 yaş aralığında bulunan, 325 (132 kadın, 193 erkek) katılımcı oluşturmuştur. Çalışmada, Duygu Düzenleme Anketi (DDA) ve Sürücü Öfke İfadesi Envanteri (SÖİE) kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, bilişsel yeniden değerlendirmenin uyum sağlayıcı/yapıcı ifade ile pozitif yönde ilişkili olduğu, bastırmanın ise bu ifade ile negatif yönde ilişkili olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Bilişsel yeniden değerlendirme ile öfke ifade indeksi (sözle, bedenle, araçla ifade) arasındaki ilişkide cinsiyetin düzenleyici rolü marjinal olarak anlamlıdır. Anlamlı olmamasına rağmen, kadınlarda bilişsel yeniden değerlendirme arttıkça öfke ifade indeksinin azaldığına ilişkin bir eğilim olduğu, erkeklerde ise böyle bir eğilim olmadığı görülmüştür. Ayrıca bastırma ile öfke ifade indeksi arasındaki ilişkide cinsiyetin düzenleyici etkisinin anlamlılık eğilimi vardır. Erkek sürücülerde bastırmanın öfke ifade indeksiyle (sözle, bedenle, araçla ifade) pozitif yönde ilişkili olduğu fakat kadınlarda böyle bir ilişkinin olmadığı görülmüştür. Araştırmanın güçlü yönleri, sınırlılıkları ve katkıları ilgili alanyazın ışığında tartışılmıştır.

The current study investigated the relationship between emotion regulation strategies (i.e., cognitive reappraisal and suppression) and driving anger expression. This study also investigated the moderating effect of gender on the relationship between emotion regulation strategies and driving anger expression. The participants were 325 drivers (132 females, 193 males) ranging from 18 to 63 years in age, who had a driving license and had been actively driving for at least one year. Emotion Regulation Questionnaire and Driver Anger Expression Inventory were used in this study. The results showed that cognitive reappraisal was positively associated with adaptive/constructive expression, while suppression was negatively associated with this expression. There was a marginally significant moderating effect of gender on the relationship between cognitive reappraisal and total aggressive expression index. Despite being insignificant, there was a tendency that, as cognitive reappraisal increases, total aggressive expression index decreases in only female drivers. In addition, there was a tendency for the moderating effect of gender on the relationship between suppression and total aggressive expression index. In male drivers, suppression was positively associated with total aggressive expression index (verbal, body, vehicle expression), but not in female drivers. The strengths, limitations, and contributions of this study are discussed in the light of the relevant literature.