Çalışan bireylerin iş stresi ve tükenmişlik düzeyi arasında öz şefkatin aracı etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı Türkiye’de çalışan 18-65 yaş arası çalışanların iş stresi ve tükenmişlik düzeyleri arasında öz şefkatin aracı etkisini araştırmaktır. Yöntem: Araştırmaya 18-65 yaşları arasında Türkiye’de çalışan 429 kişi katılmıştır. Veriler çevrimiçi anket olarak kartopu yöntemiyle toplanmıştır. Katılımcılara Bilgilendirilmiş Onam Formu, Sosyo-demografik Form, İş Stresi Değerlendirme Ölçeği, Öz Anlayış Ölçeği ve Kopenhag Tükenmişlik Ölçeği uygulanmıştır. Toplanan veriler SPSS 22.0 uygulaması ile analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmada iş stresi ve tükenmişlik arasında öz şefkatin kısmi aracı olduğu görülmüştür. Ayrıca, iş stresi ölçeğinin alt boyutları olan rol yükü, örgütsel norm ve uygulamalar, rol yetersizliği ve ast ilişkileri ile tükenmişlik arasında da öz şefkatin kısmi aracı etkisi olduğu görülmüştür. Pandemi döneminde iş yerlerinin aldığı sağlık önlemlerinin, iş yerinin sağlık desteğinin ve iş yerinin motivasyona yönelik çalışmalarının, çalışanların iş stresi puanları üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturduğu ortaya konulmuştur. Evde çalışmak için fiziksel koşulları uygun olmayan, konsantrasyon sorunu çektiğini düşünen bireylerin de iş stresi düzeyleri diğer gruplara göre daha fazladır. Ayrıca iş-özel hayat dengesini kötü olarak tanımlayan bireylerin iş stresi düzeylerinde de anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Sonuç: Araştırmada iş stresi ve tükenmişlik düzeyleri arasında öz şefkatin aracı etkisi araştırılmış ve sonuçlar anlamlı bulunmuştur. İş stresinin çalışanlar üzerindeki olumsuz etkileri bilinmektedir. Bireylerin iş stresine bağlı tükenmişlik yaşamasını azaltmada öz şefkatin öneminin büyük olacağı düşünülmektedir.

Objective: The aim of this research is to investigate the mediating effect of selfcompassion between the job stress and burnout levels of working individuals between 18 and 65 years old. Method: 429 individuals between the ages of 18 and 65 and working in Turkey participated in the research. The data have been collected with the snowball method by an online survey. Informed Consent Form, Sociodemographic Form, Job Stress Appraisal Scale, Self-Compassion Scale, Copenhagen Burnout Scale have been applied to the participants. The data have been analyzed with SPSS 22.0 application. Result: Self-compassion has been observed to be a partial mediator between job stress and burnout. In addition to that, between the burnout and the sub-scales such as the workload, working incapacity, organizational rules and subordinate relationships have also been observed to be a partial mediator for self-compassion. Job-stress scores of employees vary due to health precautions, health support, motivational support that were provided during the pandemic. The individuals that find their working environment at their homes inconvenient and considered as having difficulties on focusing, have been found to have higher stress levels than the other groups. It is observed that there is a significant difference between the job stress levels of individuals defining their work life- private life balance as poor. Conclusion: The mediator effect of self-compassion between the job-stress and the burnout levels has been researched and the results found to be meaningful. The negative effects of the job-stress have been known. It is thought that to decrease burnout due to job-stress, the importance of self-compassion will be substantial.