Genel öz yeterlik ve kişilerarası problemler arasındaki ilişkide utanç, suçluluk ve öfkenin aracı rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı genel öz yeterlik ile kişilerarası ilişkilerde aşırı uyumluluk ve sosyal çekiniklik arasındaki ilişkide utanç, suçluluk ve öfkenin aracı etkisinin araştırmasıdır. Genel toplumdan, yaşları 18 ile 65 değişen (Ortalama=33.75; Standart Sapma=11.86) değişen 331 yetişkin katılımcı (149 erkek ve 182 kadın) çalışmaya katılmıştır. Data, Demografik Bilgi Formu, Genel Öz-Yeterlilik Ölçeği (GÖYÖ), Suçluluk- Utanç Ölçeği (SUTÖ), Suçluluk Envanteri (SE), Öfkeye İlişkin Derin Düşünme Ölçeği (ÖİDDÖ) ve Kişilerarası Problemler Envanteri Döngüsel Ölçekleri Kısa Formu (IIP-C) ile toplanmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda, genel öz yeterlik ile utanç arasında anlamlı bir ilişkili bulunmazken, suçluluk ve öfke arasında negatif yönde zayıf düzeyde ilişkidir. Genel öz yeterlik ile kişilerarası güçlük düzeyi, aşırı uyumluluk ve sosyal çekiniklik arasında negatif yönde zayıf düzeyde ilişkiler bulunmuştur. Utanç, suçluluk ve öfke ile aşırı uyumluluk ve sosyal çekiniklik arasında pozitif yönde zayıf ilişkiler bulunmuştur. Genel öz yeterlik ile kişilerarası ilişkilerde aşırı uyumluluk ve sosyal çekiniklik arasındaki ilişkide suçluluğun aracı etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar ilgili literatürün ışığında değerlendirilmiş, ileri araştırma ve klinik uygulamalar için öneriler eşliğinde sunulmuştur.

The aim of this study is to investigate the mediating effect of shame, guilt, and anger on the relationship between general self-efficacy, excessive agreeableness in interpersonal relationships, and social withdrawal. 331 adult participants (149 males and 182 females) between the ages of 18 and 65 (M=33.75; SD=11.86) participated in the study. The data were collected with, Demographic Information Form, General Self- Efficacy Scale, Suçluluk-Utanç Ölçeği, The Guilt Inventory, Anger Rumination Scale and The Interpersonal Problems Circumplex Scales short form (IIP-C). As a result of the analyzes carried out, no significant correlation was found between general selfefficacy and shame, while there was a weak negative correlation between guilt and anger. There were weak negative correlations between general self-efficacy and the level of interpersonal difficulty, overly accomodating and socially avoidant behaviours. There were weak positive correlations between shame, guilt and anger, and overly accomodating and socially avoidant behaviours. It was concluded that guilt has a mediating effect on the relationship between general self-efficacy and overly accomodating and socially avoidant behaviours in interpersonal problems. The results obtained were evaluated in the light of the relevant literature and presented with recommendations for further research and clinical applications.