Sağlık çalışanlarında ikincil travmatik stres: Covid-19 pandemi sürecine özgü bir çalışma

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı sağlık çalışanlarının ikincil travmatik stresleri, psikolojik dayanıklılıkları ve uyum bozucu şemaların ilişkisini Covid-19 süreci içerisinde incelemektir. Yöntem: Çalışmaya 190’ı (%72.8) kadın 71’i (%27.2) erkek olmak üzere toplamda 261 kişi dahil edilmiştir. Katılımcılara çevrimiçi yollar ile ulaşılmıştır. Örneklemin yaş ortalaması 41.6±9.70’tir. Tüm katılımcılara sırasıyla Sosyodemografik ve Diğer Bilgi Formu, İkincil Travmatik Stres Ölçeği (İTSÖ), Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği (YPDÖ) ve Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YSÖ) uygulanmıştır. Veri analizinde bağımsız gruplar t testi, tek yönlü ANOVA, Pearson korelasyon analizi, basit doğrusal regresyon ve çoklu doğrusal regresyon kullanılmıştır. Bulgular: Örneklemin çoğunluğunu kadın (%72.8), evli (%65.9), çocuğu olan (%68.2) ve doktor (%41.4) bireyler oluşturmaktadır. Katılımcıların çoğunun kendisi (%60.2) veya yakını (%87.4) Covid-19 enfeksiyonu geçirmiştir. Ayrıca büyük çoğunluğu yalnız yaşamamaktadır (%91.2). Sonuçlarımız, uyum bozucu şemaların psikolojik dayanıklılığı yordadığını, uyum bozucu şemalar ile psikolojik dayanıklılığın ise ikincil travmatik stresi yordadığını göstermektedir. Kadın, hemşire, yalnız yaşamayan, Covid-19 ile doğrudan temas eden ve yakını Covid-19 geçiren katılımcıların ikincil travmatik stres düzeylerinin anlamlı düzeyde yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Bu bulgular sonucunda uyum bozucu şemalara sahip olan bireylerin psikolojik dayanıklılıklarının daha düşük düzeyde olduğu; Covid-19 pandemi sürecinde uyum bozucu şemalara sahip olan ve psikolojik dayanıklılıkları düşük olan sağlık çalışanlarının daha fazla ikincil travmatik stres geliştirme eğiliminde olduğu anlaşılmaktadır.

Objective: This study aims to examine the relationship between secondary traumatic stress, psychological resilience and maladaptive schemas in healthcare employees during the Covid-19 pandemic. Method: A total of 261 individuals, 190 females (%72.8 ) and 71 males (%27.2), with a mean age of 41.6±9.70 years, were included in the study. Participants were reached online. All participants were applied a Sociodemograpic and Other Information Form, the Secondary Traumatic Stress Scale, the Psychological Resilience Scale for Adults and the Young Schema Scale Short Form-3. The independent samples t test, oneway ANOVA, Pearson correlation analysis, simple linear regression and multiple linear regression analysis were used in data analysis. Results: The majority of the sample were consisted of female (72.8%), married (65.9%), doctors (41.4%), with kids (68.2%). The majority of the participants were diagnosed as Covid-19 infection, either themselves (60.2%) or their relatives (87.4%). Besides the majority of the sample were not living alone (91.2%). Our results showed that maladaptive schemas predicted psychological resilience, maladaptive schemas and psychological resilience predicted secondary traumatic stress. The secondary traumatic stress level of those participants, who were women, nurses, those who did not live alone, who had direct contact with Covid-19 and whose relatives had Covid-19 were significantly higher. Conclusion: In light of our results, it can be concluded that among healthcare employees working in Covid-19 pandemic, individuals with maladaptive schemas had lower levels of psychological resilience, who also showed a higher tendency to develop secondary traumatic stress.