Kütüphaneden öğrenme merkezine: bilgi çağında dönüşümü kütüphane mekânları üzerinden okumak

Abstract

Bilgi çağında teknolojik gelişmelere bağlı olarak bilgiye ulaşma yöntem ve araçları farklılaşmış; kütüphanelerin hizmet ettiği işlevler bilgi çalışanlarının gereksinimlerine yönelik olarak dönüşüme uğramıştır. Bilgi toplumunun değişen bu gereksinimlerine paralel olarak kütüphane mekânları da fiziksel olarak sadece kitapların depolandığı, kitap ödünç alınıp okunan mekânlar olmaktan çıkmış, yeni bilgi yaratma ve bilgi paylaşımı için ziyaret edilen aktivite temelli “öğrenme merkezlerine” dönüşmüştür. Bu çalışmanın amacı; bilgi çağındaki sosyal, kültürel ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak kütüphane mekânlarında gözlemlenen dönüşümü incelemek ve öğrenme merkezlerinin iç mekân tasarımını yönlendiren mekânsal özellikleri belirlemektir. Bu bağlamda, çalışmada bilgi toplumunda öğrenme ve çalışma pratiklerindeki değişim incelenmiş; bilgi çağında kütüphane işlevlerindeki dönüşüm ortaya koyulmuş ve son bölümde bilgi çağı kütüphanelerinin iç mekân tasarımını yönlendiren mekânsal özellikler araştırılmıştır. Bu bilgiler ışığında, öne çıkan mekânsal özellikler sistematik olarak yeniden sınıflandırılarak birer alt başlık altında yeniçağa adaptasyon düzeyleri ile örnek teşkil eden kütüphane örnekleri yardımıyla açıklanmıştır. Sonuç olarak, kütüphanelerin bilgi çağı toplumunun değişen gereksinimlerine cevap verecek biçimde yeniden yapılandırmasında sahip olması gereken mekânsal özellikleri “topluluk yaratma/sosyal geçirgenlik”, “çeşitlilik”, “etkileşimlilik”, “bilgi teknolojilerine uygunluk” ve “tasarım estetiği/atmosfer” olarak belirlenmiştir.

Abstract In the era of information parallel to technological developments, the methods and tools used to access information have been transformed and the functions of the libraries have diversified and transformed in line with the needs of information workers. Parallel to these changing requirements, library spaces have turned into activity-based “learning centers” that are visited for creating and sharing new information, rather than being places where merely books are physically stored, borrowed and read. The aim of this study is to examine the transformation observed in library spaces depending on the social, cultural and technological developments within the era of information and to reveal the spatial characteristics that incline their interior designs. In this context, the changing learning and working practices of information societies have been primarily examined; the transformation in library functions is revealed and the spatial characteristics that direct the interior design of new libraries are investigated. In this study, as a method, a literature review was carried out, prominent spatial characteristics were systematically reclassified and explained with the help of best practice library cases. As a result, the spatial characteristics of new libraries have been determined as “building community/social permeability”, “diversity”, “interactivity”, “conformity to information technologies” and “design aesthetics/atmosphere”.