Yetişkin bağlanma stillerinin savunma mekanizmaları ve yaşam doyumuyla ilişkilerinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Bireylerin bağlanma stillerinin (güvenli bağlanma, saplantılı bağlanma, korkulu bağlanma, kayıtsız bağlanma) hayatlarının başka alanlarına yansıdığı öne sürülmektedir. Savunma mekanizmaları ise bireyleri iç ve dış stres faktörlerine karşı koruyan bilinçdışı otomatik psikolojik süreçler olarak tanımlanır. Yapılan araştırmalar bağlanma stilleri ve savunma mekanizmaları arasında anlamlı bir ilişki olduğunu belirtmektedir. Yaşam doyumu bireylerin kendilerine koydukları standartlar çerçevesinde sübjektif değerlendirilen bir normdur. Bu çalışmanın amacı; bağlanma stillerinin, kullanılan savunma mekanizmaları ve yaşam doyumu ile ilişkisini incelemektir. Yöntem: Araştırmaya yaşları 18-65 arasında değişen 336 (%28 erkek - %72 kadın) gönüllü kişi katılmıştır. Kullanılan veri toplama araçları; Sosyodemografik Veri Formu, İlişki Ölçekleri Anketi, Savunma Biçimleri Testi ve Yaşam Doyumu Ölçeği’dir. Verilerin analizi için; SPSS (Statistical Package Program for Social Science) for Windows 22.0 programından faydalanılmıştır. Sosyodemografik Veri Formu’ndaki değişkenlerin dağılımları Frekans Analizi ile belirlenmiş, uygulanan ölçekler ile ilişkisini saptamak için Bağımsız T-Testi Analizi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Çok değişkenli varyans analizi MANOVA ile yapılmıştır. Ölçekler arası ilişkiyi saptayabilmek için Pearson Korelasyonu, yordayıcı etkiyi belirleyebilmek için Regresyon Analizi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan kişilerin bağlanma stilleri dağılımı değerlendirildiğinde; %42’sinin güvenli, %20’sinin korkulu, %8’inin saplantılı ve %30’unun ise kayıtsız bağlanma biçimleri ile bağlı oldukları görülmektedir. Çalışmaya katılan kişilerin büyük çoğunluğunun (336’da 333) ağırlıklı olarak ilkel savunma mekanizmaları kullandıkları saptanmıştır. 336 katılımcısı bulunan çalışmada olgun savunmaları ağırlıklı kullanan 3 kişi olduğu görülmektedir. Nevrotik savunma mekanizmalarını ise anlamlı bir şekilde yüksek oranda kullanan kimse belirlenememiştir. Yaşam doyumu puanları incelendiği zaman ise katılımcıların ortalamasının 23,30 olduğu görülmektedir. Cinsiyet değişkeni üzerinden değerlendirildiğinde; kadınların ortalama kayıtsız bağlanma stili puanlarının erkeklerin ortalama puanlarından anlamlı bir şekilde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yaş değişkeni üzerinden yapılan değerlendirme; saplantılı bağlanma ile bağlı kişilerin yaş ortalamalarının, korkulu bağlanması olan kişilerin yaş ortalamalarından daha yüksek olduğunu bulgulamıştır. Olgun savunma mekanizmalarını kullanan bireylerin ilkel savunma mekanizmalarını kullananlara göre yaşam doyumunun daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışmaya katılan kişilerin güvenli bağlanma stili ile yaşam doyumu arasında pozitif doğrusal bir ilişki saptanmıştır. İlkel savunma mekanizmaları ile güvenli bağlanma arasında negatif doğrusal ve anlamlı bir ilişki bulgulanmıştır. Kişilerin yaşam doyumu ile savunma biçimleri alt faktörlerinden olgun ve nevrotik savunma biçimleri arasında pozitif doğrusal ve anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Güvenli bağlanmanın yordanmasında, savunma biçimleri alt faktörlerinden ilkel savunma biçiminin negatif katkısı vardır. Kayıtsız bağlanmanın yordanmasında, savunma biçimleri alt faktörlerinden ilkel savunma biçiminin pozitif katkısı vardır.

Objective: Attachment styles (secure, preoccupied, dismissing, fearful) of adults has been suggested as having an effect on other aspects of their lives. Defence mechanisms are unconscious psychological processes that help people deal with internal and external stress factors. Research has shown that there is a meaningful relationship between attachment styles and defence mechanisms. Life satisfaction is evaluated subjectively via the standards that people apply to themselves. The purpose of this research is to examine the relationship between adult attachment styles, defence mechanisms and life satisfaction. Method: 336 adults between the ages of 18-65 (28% male – 72% female) voluntarily participated in this study. The data collection tools were; Socio-demographic Data Form, a Relationship Styles Questionnaire, a Defence Style Questionnaire and Satisfaction with Life Scale. SPSS 22.0 (Statistical Package Program for Social Science) for Windows was used for the analysis of the obtained data. In order to detect the distribution of socio-demographic variables, frequency analysis was used. Independent T-Test Analysis and One-Way Variance Analysis (ANOVA) were used to assess relationships between applied scales. Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) was used to compare multivariate sample means. The relationship between applied scales was tested by Pearson Correlation. Regression Analysis was used to determine predictive effects of applied scales. Results: Results have shown that 42% that participated in this study were securely attached; while 20% had fearful, 8% had preoccupied, and 30% had dismissing attachment styles. The majority (333 out of 336) in this study were identified as using immature defence mechanisms. While 3 people were identified as using mature defence mechanisms, none were identified as using neurotic defences. The average of the life satisfaction scale was determined to be 23.30. Gender has a statistically significant difference for attachment styles; the average dismissing style points for women are higher than those for men. Age also has a statistically significant difference; the average age of people with preoccupied attachments style is higher than the average age of people with fearful attachment style. The results show that people who use mature defence mechanisms have higher life satisfaction averages than people who use immature defence mechanisms. Conclusion: There is a significant and positive correlation between secure attachment style and life satisfaction while there is a significant and negative correlation between secure attachment style and immature defence mechanisms. Between life satisfaction and mature/neurotic defences there is a significant and positive correlation. Immature defences have negative predictive effects on secure attachment but positive predictive effects on dismissing attachment.