Dış ticaret işlemlerinin muhasebeleştirilmesi: TMS-2 stoklar, TMS-21 kur değişiminin etkileri standartları ve VUK ile karşılaştırılması

Abstract

Amaç- Mal, hizmet ve sermaye hareketlerinin ulusal sınırları aşmasıyla birlikte uluslararası ticaret işlemlerine taraf olan işletmeler; anlaşılır, karşılaştırılabilir ve gerçeğe uygun raporlama yapılabilmesi için muhasebe ve finans alanında ortak bir dile ihtiya ç duymuşlardır. Bu nedenle farklı finansal bilgi okuyucularının aynı sonuca varabilmeleri için mali tabloların uluslararası genel kabul görmüş muhasebe standartlarına göre raporlanması gerekmektedir. Raporlama dönemi sonunda ödenecek verginin, vergi kanunlarına göre hesaplanması gerekmekte fakat buna göre oluşturulan muhasebe kayıtları, standartlar ile örtüşmemektedir. Uygulama farklılıkları ve sonuçları bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Yöntem- Bir dış ticaret işletmesinin ithal ettiği mallar ile ilgili muhasebe kayıtları incelenmiştir. Bulgular- Yabancı para cinsinden gerçekleştirilen dış ticaret işlemlerinin, işlem tarihi ile ödeme tarihinin farklı olması halinde, işletmenin lehine ya da aleyhine kur farkları oluşmaktadır. Sonuç- Kur farklarının muhasebeleştirilmesinde uygulanan kurallar, dönem sonunda stokların değerini, dönem kârını ve ödenecek vergi tutarını değiştirmiştir.

Purpose- With goods, services and capital movements exceed national borders, enterprises, which are parties to international trade transactions, have become in need of a common language in the field of accounting and finance in order to provide comprehensible, comparable and fair reporting. For this reason, financial statements need to be reported according to globally known accounting standards in order for individuals reading various financial information to attain the same result. The tax payable at the end of the r eporting period needs to be calculated based on the taxation laws, but the accounting records thus prepared are not in concert with the standards. Differences in practices and their results constitute the subject for this papers. Methodology- Accounting records of the products which were imported by this foreign trade company were examined and compared with TAS. Findings- Foreign exchange differences arise in favor of or against the enterprise in the event that there is a difference between the transaction date and payment date for foreign trade transactions made in foreign currencies. Conclusion- The principles applied in the accounting of foreign exchange differences have affected the value of the inventories, profit for the period and amount of tax to be paid at the end of the period.