Görsel iletişim tasarımında tasarım aktivizmi

Abstract

Geçmişten günümüze insan ve toplum arasındaki en etkili iletişim biçimlerinden biri görsel iletişim olmuştur. Toplum ve teknoloji arasındaki ilişkinin gelişimi beraberinde görsel iletişim tasarımının ayrı bir disiplin olarak yöntemsel ve işlevsel olarak evrimleşmesine sebep olmaktadır. Tasarım bir yaratma süreci olmanın yanı sıra aynı zamanda çözüm üretme ve anlam katma özelliği taşır, ayrıca sadece ihtiyaçlara cevap verecek işlevsel ve estetik çözümler üretmekle kalmayarak izleyici kitlenin ve toplumun davranış ve tutumlarında değişikliğe sebep olur. Endüstri devrimi sonrasında ciddi anlamda değişen paradigmalar toplumsal eşitsizlik ve adaletsizleri daha görünür kılmış, yeni sorunlar oluşmasına da zemin hazırlamıştır. Özellikle 1970’ten itibaren artan sosyal ve çevresel kaygılar süreç içinde tasarımcılar üzerinde de etkili olmaya başlamıştır. Sanat ve tasarım tarihi boyunca çeşitli sorunlar karşısında çözümler üreten, tepkilerini, çözümlerini tasarım yoluyla dile getiren tasarımcılar oluşan genel kaygılardan yola çıkarak yeni bir dil arayışına girmişlerdir.Bu arayışlar tasarım aktivizmi kavramını doğurmuş, tasarımcılar yaptıkları tasarımlarda sosyal veya kültürel konularda dönüşümleri teşvik etmek veya farkındalık oluşturmak istemişlerdir. Bu tezde tasarım ve aktivizm kavramları tarihsel gelişim, terminoloji, içerik ve bağlam açısından görsel dilde incelenmiştir. Aktivist tasarımın geniş kitleler üzerindeki etkisi üzerinde durularak, tasarımcının sorumluluk, iyi niyet ve çevreci tarzının toplum algısı ve sürdürülebilir bir dünya için önemine dikkat çekilmiştir. Günümüz toplumunun geçmişten beri yaşadığı sosyal konulardan biri olan kadına yönelik şiddet ve dışlayıcı tutumlar sosyal aktivizm bağlamında kültürümüzde kullanılan atasözleri üzerinden proje çalışması olarak ortaya çıkarılmıştır. Bu kapsamda grafik ve görsel iletişim tasarımı alanında eğitim gören tasarımcı adayları veya halihazırda bu mesleği devam ettiren tasarımcılar ve bu konuyla ilgilenen toplum bireyleri arasında konuyla ilgili bilinç ve farkındalık yaratmak amaçlanmıştır.

Visual communication has been one of the most effective forms of communication between people and society from past to present. With the development of the relationship between society and technology, visual communication design has evolved methodically and functionally as a separate discipline. In addition to being a creative process, the design also has the feature of generating solutions and adding meaning. In addition, it not only produces functional and aesthetic solutions to meet the needs but also causes changes in the behaviour and attitudes of the audience and society. The paradigms that changed significantly after the industrial revolution made social inequality and injustice more visible, and paved the way for new problems. Especially since 1970, social and environmental concerns have started to affect designers in the process. Throughout the history of art and design, designers, who have produced solutions for various problems, expressed their reactions and solutions through design, started to search for a new language based on the general concerns. These searches gave birth to the concept of design activism, and designers wanted to encourage transformations or raise awareness of social or cultural issues in their designs. In this thesis, the concepts of design and activism are examined in the visual language in terms of historical development, terminology, content, and context. With an emphasis on the influence of activist design on the masses, the designer's goodwill and environmentalist style were important to the perception of society and, in turn, the world. Violence and exclusionary attitudes towards women, one of the social issues experienced by today's society for a long time, has been revealed as a project study through the proverbs used in our culture in the context of social activism. In this context, it is aimed to create awareness and awareness about the subject among designers who are educated in the field of graphic and visual communication design or designers who are currently continuing this profession and society members who are interested in this subject.