Sağlık bilişleri anketi-Covid-19 formu: adaptasyon çalışması

Abstract

Bu çalışma Sağlık Bilişleri Anketi’nin (Health Cognition Questionnaire) COVID-19 kapsamında kullanımı için uyarlanması ve COVID-19 tanısı alan ve almayan örneklem için psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Ölçeğin COVID-19 Formu ile sağlık kaygısıyla ilişkili COVID-19 pandemisine özgü işlevsel olmayan inançların belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın örneklemini, COVID-19 tanısı almış 18-87 yaş arasındaki 372 (220 Kadın, 152 Erkek), COVID-19 tanısı almamış 18-75 yaş aralığındaki 375 (221 Kadın, 154 Erkek) olmak üzere toplam 747 kişi oluşturmaktadır. Katılımcılara Sosyodemografik Bilgi ve Sağlık Veri Formu, Sağlık Bilişleri Anketi COVID-19 Formu, Sağlık Anksiyetesi Ölçeği ile Depresyon, Anksiyete, Stres Skalası [DASS42] sunulmuştur. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda, ölçeğin COVID-19 tanısı almış ve almamış gruplara ayrı olarak uygulanan her iki formun da orijinal ve Türkçe’ye daha önce uyarlanmış versiyonuna uygun şekilde hastalıkla baş etmede güçlük, tıbbi hizmetlerin yetersizliği, hastalığın korkutuculuğu ve hastalık olasılığı olmak üzere dört faktörlü yapı ile aynı madde dağılımı gösterdiği bulunmuştur. Test-tekrar test güvenirliği dışında faktörler iç tutarlık sayıları COVID-19 tanısı almamış örneklem için .68-.87 ve Covid-19 tanısı almış örneklem için ise .70-.80 arasındadır. Doğrulayıcı faktör analizi ile de değerlendirilen Sağlık Bilişleri Anketi-COVID-19 Formu’nun Türkiye’de COVID-19 tanısı alan ve almayan kişiler için COVID-19 ile ilgili işlevsel olmayan inançlarını değerlendirmede geçerli ve güvenilir bir değerlendirme aracı olduğu bulunmuştur. Ölçeğin ayrıca COVID-19 pandemisinde uygulanacak müdahale çalışmaları için rehber oluşturacağı düşünülmektedir.

The purpose of this study was to adapt the Health Cognition Questionnaire for COVID-19 and to evaluate psychometric properties of the scale for people who were infected and not infected with COVID-19. With the COVID-19 Form of the scale, it was aimed to evaluate dysfunctional beliefs specific to COVID-19 pandemic associated with health anxiety. The sample of the study consisted of a total of 747 people, of which 372 (220 women, 152 men) diagnosed with COVID-19 between the ages of 18-87, and 375 (221 women, 154 men) not diagnosed with COVID-19 between the ages of 18- 75. Sociodemographic Information and Health Data Form, Health Cognition Questionnaire COVID19 Form, Health Anxiety Scale and Depression, Anxiety, Stress Scale (DASS-42) were given to the participants. Exploratory factor analysis demonstrated that, both forms of the scale, which were applied separately to the groups who were diagnosed and not diagnosed with COVID-19, had a fourfactor structure, similar to the original and Turkish versions, and showed the same item distribution. Factors of the test-retest reliability were found satisfactory, and Cronbach alpha coefficient varied between .68-.87 for individuals who were not diagnosed with Covid-19 and .70-.80 for individuals who were diagnosed with COVID-19. Confirmatory factor analysis results confirmed that The Health Cognition Questionnaire- COVID-19 Form is a valid and reliable instrument to evaluate the dysfunctional beliefs related to COVID-19 for individuals diagnosed or not diagnosed with COVID19 in Turkey. Moreover, it is assumed that this scale will be helpful as a guide for preventive studies to be applied in the COVID-19 pandemic.