Derin devletin derinliği...

Abstract

Bu yıl üniversitede ‘Türkiye’de Siyasal Düşünce’ başlıklı bir ders veriyorum. 1839’dan, hatta öncesinden başladık. Osmanlıların politika düşüncesinin evrimini gözden geçirdik. Tanzimat’ın döneminin paşalarıyla ikinci kuşağı olan Namık Kemallerini, Ziya Paşalarını, Mithat Paşalarını, Ali Suavilerini ele aldık. Genç Osmanlılardan sonra Jön Türkleri irdeledik. Özellikle Pozitivizmin, tıbbiye kökenli olmanın bu kuşak üstündeki etkisini sorguladık. Bunlar ikincil sorunlar. Asıl mesele temel siyasal görüşleridir. O meyanda Ziya Gökalp ciddi bir rol oynuyor. Gökalp, adı çok bilinen hatta düşünce kaynakları da Taha Parla gibi hocalar tarafından iyi irdelenmiş bir düşünür ve ideolog. Buna rağmen yeterince tanındığını söylemek zor. Onu az tanıyınca Genç Türkler ve erken dönem Kemalizm üstündeki etkisini de gerektiği biçimde algılayamıyoruz.