Sosyal medya bağımlılığı ve ilişki doyumu arasındaki ilişkide psikolojik sıkıntının aracı rolü ve sosyal karşılaştırma yöneliminin düzenleyici rolünün incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı sosyal medya bağımlılığı ve ilişki doyumu arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkide psikolojik sıkıntı ve sosyal karşılaştırma yöneliminin olası aracı ve düzenleyici rollerini incelemektir. Sosyal medya bağımlılığı ve ilişki doyumu arasındaki ilişkiyi sosyal karşılaştırma teorisi çerçevesinde incelemek hedeflenmiştir. Yöntem: Araştırma verileri 18 yaş üzeri yetişkin, bir romantik ilişki içinde olan ve sosyal medya kullanan gönüllülerin katılımıyla çevrimiçi olarak toplanmıştır. Çalışma örneklemi 282 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada katılımcılara “Bilgilendirilmiş Onam Formu”, “Sosyodemografik Bilgi Formu”, “İlişki Değerlendirme Ölçeği”, “Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği”, INCOM-T Sosyal Karşılaştırma Yönelimi Ölçeği” ve “Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu” sunulmuştur. Araştırma verilerinin analizi için bağımsız gruplar t-testi analizi, Pearson korelasyon analizi, doğrusal regreyon analizi ve PROCESS analiz yöntemi ile aracı etki analizi ve düzenleyici etki analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma bulguları sosyal medya bağımlılığının ilişki doyumunu negatif yönde yordadığını, sosyal medya bağımlılığının psikolojik sıkıntıyı (depresyon, anksiyete ve stresi) yordadığını, psikolojik sıkıntının ilişki doyumunu negatif yönde yordadığını ve psikolojik sıkıntının sosyal medya bağımlılığı ve ilişki doyumu arasındaki ilişkide aracı rol oynadığını göstermektedir. Bulgular sosyal karşılaştırma yöneliminin sosyal medya bağımlılığı ve ilişki doyumu arasındaki ilişkide istatistiksel olarak anlamlı bulunan düzenleyici bir rolü olmadığını göstermektedir. Herhangi bir değişkende cinsiyete göre farklılaşma olmadığı görülmüştür. Evli olan veya olmaya katılımcılar arasında yalnızca anksiyetenin farklılaştığı ve evli katılımcıların daha düşük anksiyete bildirdiği görülmüştür. Araştırma sonuçları çocuk sahibi olan bireylerin daha düşük ilişki doyumu bildirdiğini, daha düşük sosyal karşılaştırma yönelimine sahip olduklarını ve daha düşük anksiyete düzeyleri olduğunu göstermiştir. Katılımcıların yaşı ile ilişki doyumu, sosyal karşılaştırma yönelimi, sosyal medya bağımlılığı ve psikolojik sıkıntı arasında olumsuz bir ilişki bulunduğu görülmüştür. İlişki süresi ile sosyal karşılaştırma yönelimi, sosyal medya bağımlılığı ve anksiyete arasında olumsuz bir ilişki olduğu görülmüştür. Günlük sosyal medya kullanım süresi ile sosyal medya bağımlılığı ve sosyal karşılaştırma yönelimi arasında olumlu yönde ilişki olduğu görülmüştür. Sonuç: Sosyal medya bağımlılığının ilişki doyumunu olumsuz yönde yordadığı ve bu ilişkide psikolojik sıkıntının aracı rolü olduğunu görülmüştür. Sosyal karşılaştırma yöneliminin ise bu ilişkide düzenleyici bir rolü bulunamamıştır. Sonuçlar sosyal karşılaştırma teorisi çerçevesinde geliştirilen hipotezleri desteklememektedir. Bu ilişkiyi sosyal karşılaştırma teorisi perspektifinden inceleyen daha fazla araştırma gerekmektedir.

Objective: The purpose of this study is to examine the relationship between social media addiction and relationship satisfaction, and the potential mediating role of psychological distress and moderating role of social comparison orientation. The objective is to examine the relationship between social media addiction and relationship satisfaction through the lens of social comparison theory. Methods: The data were collected online from a sample of 282 participants all of whom were adults over 18, in a romantic relationship and use social media. The following forms and scales were presented to the participants: “Informed Consent Form”, “Sociodemographic Information Form”, “Relationship Assessment Scale”, “Depression, Anxiety and Stress Scale”, “INCOM-T Social Comparison Orientation Scale” and “Social Media Addiction Scale-Adult Form”. The following analyses were used to analyze the data: independent samples t-test, Pearson correlation analysis, linear regression and mediation and moderation analyses through PROCESS analysis. Results: Results indicate that social media addiction negatively predicts relationship satisfaction. Social media addiction positively predicts psychological distress (depression, anxiety and stress). Psychological distress negatively predicts relationship satisfaction. Psychological distress was found to mediate the relationship between social media addiction and relationship satisfaction. No statistically significant moderation of the relationship between social media addiction and relationship satisfaction by social comparison orientation was found. Gender differences were not found for any of the variables. Married participants reported lower anxiety levels compared to those in a romantic relationship. Participants with children reported lower relationship satisfaction, social comparison orientation and anxiety levels. Participants’ age was found to correlate negatively with relationship satisfaction, social comparison orientation, social media addiction and psychological distress. The duration of the participants’ current relationship was negatively correlated with social comparison orientation, social media addiction and their anxiety levels. Daily time spent on social media was positively correlated with social media addiction and social comparison orientation. Conclusion: Social media addiction negatively predicts relationship satisfaction and psychological distress mediates the relationship between social media addiction and relationship satisfaction. Social comparison orientation does not moderate this relationship. Results do not support the hypotheses based around social comparison theory. Further research regarding this relationship is needed for more conclusive results.