Annenin hastalık kaygısı ile çocuğun hastalık kaygısı arasındaki ilişkide çocuğun duygu düzenleme becerisinin aracı rolü

Abstract

Bu araştırma, annenin hastalık kaygısı ile çocuğun hastalık kaygısı arasındaki ilişkide çocuğun duygu düzenleme becerisinin aracılık etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Ayrıca; anne hastalık kaygısının, çocuk hastalık kaygısının, çocuğun kullandığı duygu düzenleme stratejilerinden bilişsel yeniden değerlendirme ve bastırma stratejilerinin; sosyodemografik özellikler açısından gruplar arası farklılıkları incelenmiştir. Araştırma, 10-15 yaş arasındaki 229 çocuk ve çocukların anneleri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan anneler, sosyodemografik bilgi formunu ve Hastalık Davranışını Değerlendirme Ölçeğini (HaDDÖ); çocuklar, Çocukluk Çağı Hastalık Tutum Ölçeğini (ÇÇHTÖ) ve Çocuk ve Ergenlerde Duygu Düzenleme Ölçeğini (ÇEDDÖ) doldurmuştur. Araştırmadan elde edilen verilere göre; anne hastalık kaygısı ile çocuk hastalık kaygısı arasındaki ilişkide çocuğun kullandığı duygu düzenleme stratejilerinden bastırma ve bilişsel yeniden değerlendirme stratejilerinin aracılık etkisinin anlamlı olmadığı görülmüştür. Anne hastalık kaygısı ile çocuk hastalık kaygısı arasında zayıf düzeyde pozitif bir ilişki bulunmuştur. Bilişsel yeniden değerlendirme stratejisi ile bastırma stratejisi arasında zayıf düzeyde pozitif bir ilişki bulunmuştur. Çocuk hastalık kaygısı ile bastırma stratejisi arasında zayıf düzeyde pozitif bir ilişki bulunmuştur. Anne hastalık kaygısının; çocuğun okul başarısına, gelir düzeyine ve annenin eğitim durumuna göre, çocuk hastalık kaygısının; çocuğun cinsiyetine, okul başarısına ve annenin eğitim düzeyine göre anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Çocuğun bilişsel yeniden değerlendirme stratejisi kullanımının ise çocuğun kardeş sayısına, okul başarısına ve annenin medeni durumuna göre, bastırma stratejisi kullanımının; çocuğun yaşına, sınıfına, gelir düzeyine ve annenin eğitim düzeyine göre anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Sonuç olarak, çocukların hastalık kaygısının anne hastalık kaygısı ile ilişkili olduğu görülmüştür. Bu çalışmanın, Türkiye örnekleminde çocukların hastalık kaygısına yönelik öncü çalışmalardan biri olacağı ve duygu düzenleme stratejilerinin kültürel açıklamalarına katkı sunacağı düşünülmektedir.

This research was conducted to examine the mediating effect of the child's emotion regulation skills on the relationship between the mother's and the child's illness anxiety. In addition the differences between groups were examined in terms of sociodemographic characteristics. The research was conducted with 229 children between the ages of 10-15 and their mothers. Mothers participating in the study completed the sociodemographic information form and the Scale for the Assessment of Illness Behaviour (SAIB); the children completed the Childhood Illness Attitude Scales (CIAS) and the Emotion Regulation Questionnaire for Children and Adolescents (ERQ-CA). According to the data obtained from the research; it was observed that the mediating effect of suppression and cognitive reappraisal strategies, which are among the emotion regulation strategies used by the child, was not significant in the relationship between mother’s and child illness anxiety. A weak positive correlation was found between mother’s and child’s illness anxiety; between the cognitive reappraisal and the suppression strategy; between child’s illness anxiety and the suppression strategy. It has been observed that mother’s illness anxiety varies significantly according to the child’s school success, income level and mother’s education level, whereas child illness anxiety varies significantly according to the child’s gender, school success and the mother’s education level. It has been observed that the child's use of cognitive reappraisal strategy varies significantly according to the child's number of siblings, school success and the mother's marital status, whereas the use of suppression varies significantly according to the child's age, grade, income level and mother's education level. As a result, it has been observed that children's illness anxiety is related to mother’s illness anxiety. It is thought that this study will be one of the pioneering studies on children's illness anxiety in the Turkish sample and will contribute to cultural explanations of emotion regulation strategies.