Beliren yetişkinlik döneminde algılanan ebeveyn kabul-reddi ve öfke ifade tarzı arasındaki ilişkide zihinselleştirmenin aracı rolü

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2025-08-04

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Işık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Araştırma projeleri

Organizasyon Birimleri

Dergi sayısı

Özet

Amaç: Bu araştırmanın temel amacı, beliren yetişkinlik döneminde algılanan ebeveyn kabul-reddi ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişkide zihinselleştirmenin aracı rolünü incelemektir. Çalışma, ebeveyn kabul-red algısı, zihinselleştirme kapasitesi ve öfke ifade tarzlarının birbiriyle ilişkisini anlamaya ve bu değişkenlerin bazı sosyo-demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaya yöneliktir. Yöntem: Araştırmanın örneklemini 18-29 yaş arası 550 kişi oluşturmuştur. Katılımcılardan çevrim içi olarak veri toplanmıştır. Veri toplama araçları arasında Sosyo-Demografik Bilgi Formu, Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği Yetişkin Kısa Formu, Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği, Zihinselleştirme Ölçeği (ZÖ) yer almaktadır. Verilerin analizinde korelasyon analizleri, hiyerarşik regresyon ve PROCESS makro (Model 4) kullanılarak aracı etki analizleri gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırma sonuçları, algılanan anne ve baba reddinin öfke ifade tarzları ve zihinselleştirme ile anlamlı düzeyde ilişkili olduğunu göstermiştir. Algılanan anne reddi, zihinselleştirme alt boyutları ve dışa dönük öfke arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. PROCESS analizi, algılanan ebeveyn reddi ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişkide zihinselleştirmenin bazı alt boyutlarının anlamlı bir aracı rol oynadığını ortaya koymuştur. Ayrıca, zihinselleştirme düzeyi ve öfke ifade tarzlarının bazı sosyo-demografik değişkenlere göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç: Çalışmada beliren yetişkinlik döneminde ebeveyn kabul-red algısı, zihinselleştirme ve öfke ifade tarzları arasındaki ilişkiler kapsamlı biçimde incelenmiş; zihinselleştirmenin bu ilişkide önemli bir aracı mekanizma olabileceği ortaya konulmuştur. Bulgular, alanyazındaki önceki çalışmalarla karşılaştırılarak tartışılmış; araştırmanın sınırlılıkları ve gelecekte yapılacak çalışmalara yönelik öneriler sunulmuştur.

Objective: The primary aim of this study is to examine the mediating role of mentalization in the relationship between perceived parental acceptance-rejection and anger expression styles during emerging adulthood. The study seeks to understand the interrelations among perceived parental acceptancerejection, mentalization capacity, and anger expression styles, as well as to investigate whether these variables differ across certain socio-demographic characteristics. Method: The sample consisted of 550 participants aged between 18 and 29. Data were collected online. The data collection tools included the SocioDemographic Information Form, Parental Acceptance-Rejection Questionnaire Adult Short Form, State-Trait Anger Expression Inventory, and Mentalization Questionnaire (MQ). Data analysis was conducted using correlation analyses, hierarchical regression, and mediation analyses through PROCESS macro (Model 4). Results: The results indicated that perceived maternal and paternal rejection were significantly associated with anger expression styles and mentalization. A significant negative relationship was found between perceived maternal rejection, mentalization sub-dimensions, and externalized anger. The mediation analysis revealed that certain sub-dimensions of mentalization played a significant mediating role in the relationship between perceived parental rejection and anger expression styles. Moreover, mentalization levels and anger expression styles differed significantly across some sociodemographic variables. Conclusion: The study comprehensively examined the relationships between perceived parental acceptance-rejection, mentalization, and anger expression styles during emerging adulthood, revealing that mentalization may serve as a critical mediating mechanism in these associations. The findings were discussed in light of existing literature, and limitations of the study as well as suggestions for future research were presented.

Açıklama

Text in Turkish ; Abstract: Turkish and English
Includes bibliographical references (leaves 123-134)
xvii, 145 leaves

Anahtar Kelimeler

Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi, Zihinselleştirme, Öfke ifade tarzları, Beliren yetişkinlik dönemi, Duygu düzenleme, Perceived parental acceptance-rejection, Mentalization, Anger expression styles, Emerging adulthood, Emotion regulation

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Kurt, Z. (2025). Beliren yetişkinlik döneminde algılanan ebeveyn kabul-reddi ve öfke ifade tarzı arasındaki ilişkide zihinselleştirmenin aracı rolü. İstanbul: Işık Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.